Argazkia: Iñaki Zugasti, dantzan.eus CC BY-SA

Euskal jai berezia izan da aurtengoa, ezberdina, baina ederra. Ez da hainbeste atzerritar izan herrian, ezin izan ditugu Euskal Herritik kanporako dantzen eta gureek dituzten atzekotasunak bilatu, baina Dugunako lagunek eta Kezka Dantza Taldeko kide guzti guztiek bete genuen plaza. Fernando Abanzabalegi ere gogoan izan genuen, Eibarko euskal jaia hainbat eta hainbat urtean posible egin zuena. 

Urkizun batu eta kalejiran herrian gora egin genuen joaldun, dantzari eta musikari guztiok. Arragueta kaletik barrena, Errebal eta Toribio Etxeberria gurutzatu genituen Untzagara iritsi aurretik. Han geundela, Enrike Izagirrek egindako aurkezpenekin batera sartu ginen plazara dantzara. Lehenengo joaldunak, Dugunako dantzariak gero eta herriko dantza taldea azkenik.

Aspaldian dantza taldeak izan duen dantzari kopuru handienarekin egin genuen plazara salto Kezkako dantzariok. Dantza eskolako haur, gazte zein helduak eta taldeko dantzariok hartu bait genuen lehenengo jendez lepo zegoen plaza. Oraingoan Kontra-dantzen txanda izan zen. Binaka biraka, launaka erreberentziak eginez zein zortziko taldeetan katean helduta jira eta buelta ibili ginen denok.

Guztira hiru kontra-dantza egin genituen, Argia dantza taldearen kontra-dantzak oinarri hartuta batzuk, Argiari esker onez egunerako propio atondutakoa beste bat. Batetik, Marian Arregik sortutako doinuarekin Juan Antonio Urbeltzek prestatutako kadrila oinarri hartuta egindako egokitzapena egin genuen. Ondoren, Auritzeko karrika-dantzaren doinura Argiaren axeri-boda ikuskizunerako eta Dantza filmerako egindako kontra-dantzaren moldaketa. Azkenik, Kaleko Argia izeneko kontra-dantza. XVIII. mendeko kontra-dantza baten moldaketa da hau, Eibarko Euskal Jaian tradizio handikoa den Alakinkirrinera doinuaren laguntzarekin. 

Dugunako musikari artistek jarri zieten musika kontra-dantzei eta lanean jarraitu zuten guk amaitu ostean ere, Iruñeko Duguna dantza taldeko dantza koloretsu eta biziak hasi zirenean. Sanfermin trokeo-dantzak aurkeztu zituzten lehenengoz Untzaga plazan. Uztaialren 7an, San Fermin egunez, eta uztailaren 14an, festen azken egunean dantzatzen dituzte trokeo-dantza eder eta ikusgarriak hain zuzen ere. Guztira zazpi dantzek osatzen dute zikloa,eta Eibarrera sei ekarri zituzten: sarrera-irteera egiteko paseoa, makila-txikien dantza, makila-handiena, brokelen eta ezpaten dantza, zinta-dantza eta arku-dantza. 

Taldeon emankizunak amaiuta erromerian jarraitu genuen bazkal ordura bitarteko artea. 

Arratsaldean, Dugunako musikariek osatzen duten Gathubi taldeak jarraitu zuen plaza girotzen, oraingoan Josu Garatek gidatutako dantzaldian. Arratsaldeko zazpiak arte jarraitu genuen denok Untzagan dantzan, ordu horretan itxi baitzen dantzaldia larrain-dantzarekin. Gero, 19:30ak aldera, Depor aurrean batu ginen denok Fernando Abanzabalegiri omenaldia egiteko. Eibarko Euskal Jaia antolatzen lan izugarria egindako pertsona izanik bertso, kantu, hitz eta dantza artean gogoratu nahi izan genuen Fernando. Dantzariok Fandago eta Arin-arina dantzatu genituen bere omenez. 

Hona 2019ko Eibarko Euskal Jaiaren argazkiak:

Eibarko Dantzari Eguna ospatuko dugu ostiralean, ekainaren 14an. Ohi bezala, Kezka dantza eskolan eta Kezka dantza taldean urtean zehar ikasitako dantzak publikoan erakusteko aukera izango da. Dantza taldeko nagusiek Durangaldeko dantzari-dantza prestatzen jardun dute aurten eta beraz, agintariena, zortzinangoa, ezpata-joko txikia eta ezpata joko nagusia, banangoa eta txotxongiloa eskainiko dituzte.

Dantza eskolako taldeek hango eta hemengo dantzen erakustaldi anitza eskainiko dute: Lesakako eta Xemeingo ezpata-dantzak, Baztango sagar-dantza, zortziko eta katadera dantza, Inude eta Artzaiak, Corteseko makila- eta zinta-dantzak, Gipuzkoako dantzak, Arrateko dantzak, Lapurdiko kaskaroten dantzak,… Ohi bezala, musikaz Kezka dantza taldeko txistulariak eta Jainaga eta Narbaiza trikitilariak arduratuko dira. 

Eibarko Dantzari Eguna

• Ekainak 14, ostirala, 19:30ean
• Tokia: Untzaga plaza (Euria egiten badu Legarreko frontoian)

Datorren urtean Kezka dantza eskolan ikasi nahi duten ume berrientzat matrikulazioa ekainaren 17an izango da. 2013. urtean edo lehenago jaiotako umeek eman ahal izango dute izena (2018-2019 ikasturtean ibilitakoek ez dute aurrematrikula egin beharrik, bakarrik berrientzat da deialdia). Portaleko 3. solairuan izango da informazioa eta izen-ematea, esan bezala ekainaren 17an, arratsaldeko 19:00ak eta 20:00ak bitartean, edo baita kezka@dantzan.com helbidera idatzita ere.

Kezka dantza eskolan izen-ematea

• Noiz: Ekainaren 17an, 19:00etatik 20:00etara
• Non: Portalea Kultur Etxearen 3. solairuan.
• Nor: Ikasle berriak, bereziki 2013. urtean jaiotakoak.
• Informazio gehiago: egunean bertan ala kezka@dantzan.com helbidera idatzita

Argazkia: Gorka Errasti

Letra Galegoetan Arrateko dantzak, Santa Kurutzeko jaietan soka-dantza eta Gallastegi pelotariari omenaldian agurra. Hiru amanaldi egun berean, apirilaren 13an Eibarren. 

Kezka Dantza taldeko dantzariak hiru ekitalditan parte hartu zuten apirilaren 13an, ordu berean. Alde batetik, eta urteroko ohiturari jarraituz Santa Gurutzeko ermitan soka-dantza egin zuten taldeko dantzarietako batzuek. Maider Altzibar eta Lore Sarasua aritu ziren aurresku eta atzesku lanetan eta Esther Kareaga eta Jone Amuategi, aldiz, zerbitzari lanetan. Giro ezin hobean burutu zen berriz ere soka-dantza auzokide guztien artean. Gure dantzei doinua jartzen Usartza txistulari taldearen erdia.

Urkizu inguruan ere izan zuen presentzia dantza taldeak. Letra galegoen testuingurura Arrateko trokeo-dantzak eraman zituzten dantza-eskolako gazteek. Makil-txikiena eta brokel-makilena egin zituzten. Hauekin txistulari lanetan Kezkako musikariak; Ekhi Zugasti, Andoni Altzibar eta Iñaki Barua. 

Amaitzeko omenaldia. Urtarrilean zendu zen Miguel Gallastegi pelotari eibartarrari Astelena frontoian egin zitzaion menaldian agurra dantzatu zuen Garoa Magunazelaia gazteak Usartza txistulari bandaren beste erdiaren musikaren doinura. 

Iruñea, Sanferminetako trokeo-dantzak, 2017-07-14. Argazkia: Mikel Irure

Asteburu honetan ospatuko da Eibarko 54. Euskal Jaia. Aurten ohiko datak baino dezente lehenago, hauteskundeak izango baitira maiatzeko azken asteburuan. Igandean, maiatzaren 12an, Euskal Jaiko dantza jaialdia egingo dugu Untzaga plazan eta bi osagai nagusi izango ditugu bertan. Batetik, Iruñeko Duguna dantza taldearen eskutik Sanferminetako trokeo-dantzak ikusteko aukera izango dugu. Bestetik, Eibarko Kezka dantza taldeak zenbait kontra-dantza egingo ditu. Gathubi taldearen doinura dantzari eta ikusle, guztiek dantza egiteko aukera izango da plazan bi dantza taldeen emanaldien ondoren.

Hiru kontra-dantza Argiari esker-onez

Kezka dantza taldeak hiru kontra-dantza dantzatuko ditu, hirurak Argiaren itzalera atondutakoak. Batetik, Marian Arregik sortutako doinuarekin Juan Antonio Urbeltzek prestatutako kadrila oinarri hartuta egindako egokitzapena egingo dugu. Ondoren, Auritzeko karrika-dantzaren doinura Argiaren axeri-boda ikuskizunerako eta Dantza filmerako egindako kontra-dantzaren moldaketa. Azkenik, Kaleko Argia izeneko kontra-dantza egingo dugu, XVIII. mendeko kontra-dantza baten moldaketa Eibarko Euskal Jaian tradizio handikoa den Alakinkirrinera doinuaren laguntzarekin. Kezka dantza eskolako umeen (6-16 urte) taldeak, helduen ikastaroetakoak (16-90) eta dantza taldeko dantzariak, guztiek batera dantzatuko dituzte kontra-dantzak.

Iruñeko Sanferminetako trokeo-dantzak

Duguna dantza taldeak, Iruñeko Sanferminak hasi eta bukatzeko egiten dituen trokeo-dantzak ekarriko ditu Eibarrera. Hain zuzen uztaialren 7an, San Fermin egunez, eta uztailaren 14an, festen azken egunean dantzatzen dituzte trokeo-dantza eder eta ikusgarri hauek. Guztira zazpi dantzek osatzen dute zikloa: sarrera-irteera egiteko paseoa, makila-txikien dantza, makila-handiena, brokelen eta ezpaten dantza, zinta-dantza, arku-dantza eta giza dorrea. 

Gathubirekin dantzan

Duguna dantza taldeko musikariek osatzen duten Gathubi taldea arduratuko da jaialdi osoko musikaz, kontra-dantzekin hasi eta bukaeran nahi duten guztientzat irekita egingo den dantzaldi irekiraino. Eguerdiko jaialdi bukaeran dantzarako zenbait pieza joko ditu Gathubik arratsaldeko erromeriaren aurrerapen moduan, izan ere, Gathubiko musikariekin eta Josu Garateren gidaritzapean egingo da arratsaldeko dantzaldia.

Fernando Abanzabalegiri omenaldia

Gathubiren arratsaldeko erromeria bukatuta, larrain-dantza izango da plazan, eta segidan, Fernando Abanzabalegiri, Euskal Jaiaren antolaketan lan eskerga egindakoari, omenaldia eskainiko zaio Toribio Etxebarrian, Klub Deportiboaren aurrean, kantu, bertso eta dantzaren bidez. Bertan egingo den azken larrain-dantzarekin bukatuko da 54. Euskal Jaia.

54. Euskal jaia

Maiatzak 10, ostirala
17:00 Kalian jolasian Bizikleta plazan
20:15 Cloverwind Untzagako karpan
23:00 Egurra eta kitto Untzagako karpan
01:00 Mugi panderoa Untzagako karpan

Maiatzak 11, larunbata
10:00-14:00 Artisasu eta baserritarren azoka, herri kirolak eta bertsolariak. 
19:00 Eibarko musika bandaren kontzertua
19:30 Trikipoteoa
21:30 Kantu afaria

Maiatzak 12, igandea
12:00 Kalejira Urkizutik Untzagara
12:30 Euskal jaiko dantza jaialdia: Duguna, Kezka eta Gathubi.
17:00 Erromeria Gathubi taldeko musikariek eta Josu Garatek gidatuta
19:00 Larrain-dantza
19:30 Fernando Abanzabalegiri omenaldia
20:00 Azken larrain-dantza

Kezka dantza taldea K

Frankoen, merovingiarren, magraverriarren eta flandriarren hiri, Europaren bi mila urteko historiaren lekuko pribilegiatua den Anberesen bihotzean, katedralaren plazan, bertako eta inguruko ezpata-dantzen artean Arratekoa dantzatzeko aukera izan du Kezka dantza taldeak. Martxoaren 30 eta 31an izan da Antwerpenenen Arrateko ezpata-dantza, Belgikako hiri horretako ezpata-dantzaren 50. urteurrenaren festan hain zuzen ere. 

Ezaguna genuen Eibarren Antwerpeneko zwaarddans edo ezpata-dantza, 2006an hemen izan baikenituen Ezpalak Jaialdiaren baitan. Bueltan joan gara oraingoan, beraien egun handian Arrateko ezpata-dantza eskaintzera. Egun gutxi, baina baina dantzaz eta ekintzaz beteak gertatu dira. Ostiral eta larunbata bitartean hiru olatutan iristen joan gara Brusselara eta bertatik ekarri gaituzte Antwerpenera.

Lehen emanaldia Borgerhout-en

Larunbatean bertan, garai batean herri eta gaur hiriko auzou den Borgerhout distritoko udaletxearen aurrean egin dugu lehen agerraldia eta gurekin batera baita Eskoziako Hawick-eko Teries in Tartan taldeko ezpata-dantzariak eta Anberes bertako Lange Wapper taldeko emakumeen eta gizonezko nagusien taldeak ere. Luzaroan nortasun bereziko herria izandakoa da Borgerhout eta bere antolaketa eta historia izan ditu XX. mendean Antwerpenen hazkundeak hiri handiaren barrutian txertatu duen arte. Hala ere, Borgerhout bertako alkateak erakutsi zigunez historia eta kontzientzia politiko propioa, eta baita autonomia handia ere, mantentzen du noizbait udalerri izandakoak. 

Oihane Llorentek taldearen buruzagitza hartuta plazaratu ginen hurbildutako jendeak egindako korroaren erdira. Zubiak egin ostean, Eider Agirrebeña, Jone Lahidalga, Miren Hazas eta Egoitz Blanco azkendariek Gipuzkoako ezpata-txiki dantzatu zuten. Taldea handia izanik 2 parrila egin genituen ondoren eta Josu Garate izan zen, buruzagiarekin batera, ezpaten gainean gora igo genuen dantzaria. Oier Araolazak burutu zituen, bere aldetik, kapitainaren egin beharrak. Arrateko zortzikoa eta ganbaradun zubiak egin eta gero txalo artean utzi genuen plaza. 

Harrera eta festa

Harrera beroa egin digute hasiera hasieratik Antwerpeneko dantzariek. Beraien etxeetako zein auzuneko udaletxeko ateak parez pare zabaldu dizkigute eta bigarren honetan bisita gidatua ere egin digute. Etxeetan hartu gaituzten familiekin pasa dugu arratsaldea dantzariok: turismoan, bertako musika tradizionala zuzenean entzuten, dantzan, Belgikako garagardo ederra dastatzen… eta afaltzen, hori ere arratsaldez egiten dute eta. 

Afaldu ostean, 19:30etan izan dugu berriro ere denok elkartu eta dantzan jarraitzeko aukera; batzuk Stekene herriko Reintje Vos taldearen egoitzan, bertako ezpata-dantzarien entsegua ikusi, eta haiekin batera Belgikako dantza tradizionalak ikasteko aukera izan dugu.

Beste batzuk Anberes bertan, jaialdian parte hartu duten gainontzeko taldeetako musikari eta dantzariekin batera dantza-festa ederrean jardun gara. Gaua, ordea, ezin izan dugu asko luzatu. Igandean dator, Anberesko ezpata-dantzaren egun handia eta goizean goiz prest egon behar dugu 50. urteurrena behar bezala ospatzeko.

Antwerpen: ezpataz eskua moztu eta jaurti

‘Eskua’ esan nahi du flandiarrez ‘ant’-ek  eta ‘jaurti’ adierazten du ‘werpen’-ek: ‘eskua jaurti’ beraz. Elezaharrak kontatzen du Druoon Antigoon izeneko erraldoia bizi zela Escaut ibaian, pasatu nahi zuten itsasontzi guztiei ordainarazten ziena, eta itsasontziren batek ordaindu gabe pasatzeko ahalegina egiten bazuen kapitainari eskua mozten ziola. Silvio Bravo zenturioi erromatarrak desafio egin zion erraldoiari eta ezpataz erraldoiaren eskua moztu eta errekara jaurti zuen. ‘Eskua jaurti” = ‘Ant werpen’ horixe du beraz ele zaharraren arabera Antwerpen hiriak bere izenaren jatorria.

Goizeko 8:00etan, Anbereseko hiri zaharrean, katedraletik metro gutxira, pub eta elkartearen-egoitzaren artekoa dirudien lokalean, hor hasi da egun handia. Antwerpeneko Lange Wapper taldearekin batera Eskozia, Herbehereak, Valonia, Flandriako eta Euskal Herriko taldeak. Han batu gara denok. Kafe, pastel eta garagardo artean hasi dugu eguna, norberaren aukeran, eta bertan izan dugu hiriko ezpata-dantzarien tradizioak bertatik-bertara ezagutzeko aukera ere.

48 alditan dantzatu duen ezpata-dantzaria

Anbereseko ezpata-dantzari bakoitzak domina bat darama bularrean, urre, brontze edo zilar kolorekoak, handiak batzuk eta txikiagoak besteak. Ezpata-dantza urtean behin, garizuma-erdiko igandean dantzatzen dute eta bertan parte hartzen duten bosturteko bakoitzeko domina bat ematen diete dantzariei. Harrotasunez aldatzen dituzte dantzariek beraien bularreko dominen kolore eta tamainak. 

45. ezpata-dantza egin zuenik ere ezagutu dugu, eta guztietan ibilbide luzeena duena ere bai, Marc Hanssens, igandean 48. aldiz dantzatu duena ezpata-dantza. Elurretan, zuritutako kaleetan dantzatu izana dugu gogoan Marc Hanssensek, baina okerrenak euritan bustita sei aldiz dantzatu beharrekoak ditu gogoan. Izan ere, goizeko 8:40an dantzatzen dute lehen aldiz ezpata-dantza, eta garai bateko meza ordutegiekin txandakatuz, goizean zehar sei aldiz dantzatzeko ohitura dute, batetik besterako ordu-erdi edo 40 minutuko tarteak eginez. 

Katedralaren aurrean ezpata-dantzan

Eta hasierako protokoloak amaituta dantzara. Egun berezia izanik 50. urteurrena dela eta eta kanpoko gonbidatuak tarteko, katedralaren aurreko lanak banatu eta hiriaren erdiguneko beste bi plazara iritsi dira ezpata-dantzak, azken txanpan talde guztiak, eguerdiko 13:00etik aurrera katedralaren aurrean batu arte.

 Bertan, kanpotik etorritako bost ezpata-dantza taldeak, Eskoziako Teries in Tartan (Hawick), Frantziako Flandriako In de Kring (Dunkerke), Belgikako Valoniako Compagnie Galouche (Quevaucamps), Belgikako Flandriako Reintje Vos (Stekene) eta Euskal Herriko Kezka dantza taldea (Eibar), eta Anberes bertako Lange Waperren lau ezpata-dantzari taldeak, hala nola ezpata-dantzari talde nagusia, helduena, emakumeena eta umeena, guztira bederatzi ezpata-dantza plazaratu dira, bata bestearen ondotik Katedralaren aurrean. Horiekin batera Holandako Nieuwdammer Shanty-Koor (Amsterdam) taldeak, musikaz eta kantuz osatu dute ezpata-dantzarien lana. 

Azken emanaldian aldaketa izan dugu gure lerroetan, Leire Andikoetxeak lehenengo hartu ditu ezpata-txikiak, eta Lahidalga, Hazas eta Blancorekin batera osatu du azkendarien laukotea. Andoni Altzibarrek, Iñaki Baruak, Amaia Baglietok eta Ainhoa Urkizuk jarri diote musika Arrateko ezpata-dantzari. 

Emanaldia amaituta eta talde guztien familia argazkiak aterata kalejiran bueltatu gara dantzarien lokalera, kantuan. Oroigarri trukea ere izan dugu eta buruzagi-makilaren truke domina jaso dugu Kezkako dantzariok, zuzenean urrezkoa! Beraienean berriro dantzatzearren maila altuagoko dominik jasotzea ezinezkoa bada ere, egin diguten harreragatik, pasa dugun asteburuagatik eta elkarrekin emandako denboragatik, berriro ere gustura dantzatuko genuke “Eskua Jaurti” hiri ederraren katedralaren atariko plaza ederrean. Hurren arte Antwerpen.

Asteburuko argazki gehiago ikusi nahi? Hona albuma:  

Argazkia: Felipe Loiola, dantzan.eus BY CC-SA

2019ko otailaren 23an amaitu dugu Koko-dantzen hirugarren zikloa Otaola eta Kiñarraga auzoetan. Azken honekin, dozena bisita egin ditugun dagoeneko Eibarko baserri-auzo eta kaleetan inauteriak hasierako suziriarekin abiatzera eta aurtengoa ere ederra izan da, beste guztiak bezain berezia. Hala ere, oraingoan baserritarren harrera paregabea ekarri nahi dugu lehen lerro hauetara, beraiek ere egiten baitituzte Koko-dantzak eta aurten benetan modu aktiboan gainera!

Hona 2019ko Koko-dantzen kronikatxoa eta irudi-sorta. 

Plaza Barrian hasi

8:30etan, Merkatu plazan. Hori izaten da Koko-konpartsaren lehen agerraldiaren hitzordua. Aurten, ordea, aurrerago bota dugu lehen txapligua: San Andres parrokiaren parean, Plaza Barrian. Taldeko argazkia atera ostean, handik behera entzun dira Burburixuen lehen orru eta Masusten lehen algarak eta, Merkatu plazako kanpoaldean dantza eta kantuan egin ostean ekin diogu mendirak bideari. 

Koko-dantzak Otaola eta Kiñarragan

Eibarko hegoaldean kokatzen diren auzoak dira Otaola eta Kiñarraga. Lur eremu zabalak hartzen dituzten herriaren luzeera guztian eta baserrien arteko distantziak zenbait kolimetroatakoak badira kasu askotan. Bailara bietara iritsi ahal izateko, taldea bi zatitan banatu eta batzuk Txontatik gora oinez abiatu ginen; bien bitartean beste batzuk furgonetak hartu eta Sautxitik hasi eta Ipurua aldera egin zuten gero, denok batera, Bolingua baserrian amaitu aurretik.

Merkatu plazan banandu ondoren, talde batek Iragorri, Loiola, Egiguren, Ixkua, Azitain, Txopen, Otaolaerdikoa eta Ipurua bisitatu zituen. Bitartean, Txontatik gora oinez abiatutakoek Iraegi, Aretabeletxe eta Iraegi-txiki. Bi taldeak Kantinan elkartu ondoren, bai hori eta bai Bolingua batera egin dituzte. 

Azken bi baserriatan talde osoa batuta aritu gara eta Kantinan batzen den jendetzarentzat Kokomarruen soka-dantza ere plazaratu du Koko-buruzagiak. Honek Kattalin hartu du eskutik eta soka osatu orduko hasi dira gainontzeko bikoteak ere dantzan; Manuela eta Martin, Batista eta Amabirjina, Petra eta Don Eusebio eta azkenik, Maria eta Hartza. 

Eskean joaten gara gu, karnabala eraman eta trukean etxeko produktuak jasotzeko gogoz. Baina aurtengoan, jatekoaz gain, karnabal dosia ere jaso dugu, izan ere, zenbaitek koko-jantzita egin digute harrera. Guztiek ase dituzte gure gogoak dela janariz, dela edariz, mozorroz, musikaz edo dantzaz! 

Berezia izan dira aurten, adibidez, bai Ixkuan eta bai Iraegi baserrietan izandako harrerak. Ixkuan etxeko guztiak koko-jantzita, eta buru-handiak ere genituen zain, dantza, festa eta hamaiketako ederrarekin harrera eginez. Iraegin, baserrira iristeko azken bihurgunea egitea falta zitzaigula bota dugu txapligua eta hasi dira gure musikarien trikitixa eta gaitak lanean. Baserrira hurbiltzen joan garen heinean, ordea, txalaparta hotsak ere entzun ditugu eta horiek ez ziren gureak. 

Menditik herrira

Baserri inguruetako lanak amaituta, deskantsurako tartea hartu eta arratsalderako prestatu ostean, Koko-dantzen eguneko bigarren zatiari ekin diogu. 19:30ak anbulategiko parkean. Horiek ordua eta lekua. Elgoibarko Mausitxa txarangaren doinuak jarri du dantzan herria; Zuloagatarren, Toribio Etxebarria, Untzaga, Kalbeton eta Plaza Barria. Ibilbide osoan zehar birritan egin da Kokomarruen soka-dantza eta aldiro korro ederra sortu dute eibartarrek dantzarien inguruan. 

Plaza Barrian amaitu

Eta lehena botatako tokian azken txapligua. Parrokiaren atarian berriz, Mauxitxaren azken notekin batera amaitu dira aurtengo Koko-dantzak ere. Hurrengora arte. 2019ko Koko-dantzen irudi gehiago ikusi nahi? Egin klik argazkian: 

Ezpata-dantza Arraten, 2018-09-08. Argazkia: Felipe Loiola – Dantzan CC BY-SA

Datorren martxoaren 30ean eta 31n, Anberesen, Flandrian dantzatuko du Kezka dantza taldeak, hiri horretako ezpata-dantzaren festa egun handian. Izan ere Anberesko ezpata-dantza edo Antwerpeneko zwaarddans-ak 50 urte betetzen ditu eta Europako hainbat ezpata-dantza gonbidatu izango gara tradizioz ezpata-dantza egin ohi duten asteburuan bertan bertako ezpata-dantza laguntzen.

Kezka dantza taldeak Arrateko ezpata-dantza Antwerpenen eskaintzeko dantzariz eta txistulariz osatutako 36 laguneko taldea eramango du. Ezpatak dagoeneko bidean dira eta dantzariak eta musikariak martxoaren 29an abiatuko dira Bilbotik Bruselara bidaiatuz eta Europako hiriburutik 460.000 biztanle dituen Anberesera.

Europako zazpi ezpata-dantza

Antwerpeneko Lange Wapper taldearekin batera Eskozia, Herbehereak, Valonia eta Flandriako taldeak izango dira jaialdian euskal ezpata-dantzen ordezkari izango den Eibarko taldearekin batera. Hauek dira parte hartuko duten taldeak:

• Teries in Tartan (Hawick, Eskozia)
• In de Kring (Dunkirk, Flandria)
• Nieuwdammer Shanty-Koor (Amsterdam, Holanda)
• Compagnie Galouche (Queveaucamps, Valonia)
• Reintje Vos (Stekene, Flandria)
• Lange Wapper (Anberes, Flandria)
• Kezka dantza taldea (Eibar, Euskal Herria)

Antwerpeneko ezpata-dantzak 50 urte

Renaat Van Craenenbroeck (1937-2001), ezpata-dantzen ikertzaile eta sustatzaileak jarri zuen abian Antwerpeneko ezpata-dantza 1979an Lange Wapper dantza taldearen eskutik. Ordutik, urtero, garizuma erdiko asteburuan, Anberesko katedralaren aurrean dantzatzen da ezpata-dantza, goizean zehar lau emanaldi eginez. Mende erdiko ibilbidea ospatzeko Europako hainbat ezpata-dantza esanguratsu gonbidatu nahi izan dituzte tradiziozko ekitaldian bertan haiekin batera aritu daitezen. 

Nazioartean sona handiko ezpata-dantza Anbereskoa, eta bere hiriko tradizioari dotorezia handiz jarraipena emateaz gain hainbat ezpata-dantza jaialditan parte hartu, besteak beste 2008an Yorken (Ingalaterra) ospatu zen Sword Spectacular jaialdian.

Asteburuko programa

Anberesko ezpata-dantzaren 50. urteurreneko ospakizun ekitaldiak martxoaren 30ean, larunbatean hasiko dira, Eskozia eta Euskal Herriko dantza taldeen emanaldiarekin. Igandean, ezpata-dantzaren egun seinalatuan, ohiko lau emanaldiekin batera kanpotik etorritako ezpata-dantzak eskainiko dira Anberesko erdigune zahar eta ederrean.

• Martxoak 30, larunbata, 13:00 Eskoziako Teries in Tartan eta Euskal Herriko Kezka dantza taldeen emanaldiak Borgerhout distrituan.
• Martxoak 31, igandea, 8:40ean, 10:00etan, 11:30ean eta 13:00ean emanaldiak egingo dira artisauen merkatuan eta Gorenplaats-en Lange Wapper taldeko lau ezpata-dantzari taldeen eta sei taldeen gonbidatuen eskutik.

Argazkia: Felipe Loiola – dantzan.eus CC BY-SA

Karnabalak hemen daude eta Eibarren koko-marruak ere prest daude herriko baserri-auzo eta kaleak hartzeko. Datorren larunbatean, otsailaren 23an, Otaola-Kiñarraga auzoko baserrietara hurbilduko dira dantzan, kantuan eta eskean, arratsalde aldera erdiguneko gune nagusiak hartu aurretik. 

Ohi bezala goizeko 8:30ean hasiko dira aurtengo koko-dantzak merkatu plazan batzen diren baserritarren aurrean. Handik bi taldetan banatuta arituko dira baserritik baserrira eguerdi aldera arte. Talde batek Sautxitik gora Iragorri baserrira joko du, eta ondoren Azitainen Loiola, Egiguren, Ixkue eta Txopen bisitatuko ditu. Herriaren beste muturrera joango dira gero, Otaolaerdikoa eta Ipuruara. Bitartean, beste taldea, Txontatik abiatuko da Mertxete, Iraegi, Aretabeletxe, Iraegitxiki eta Unbe aldera joz eta bi taldeak elkartuta Altamirabehekoa, Katina eta Bolinguan bukatuko dute goizeko koko-eskea. 

Arratsaldean kalejiran ibiliko dira koko-dantzak Eibarko erdigunea klaeetan, Mauxitxa txarangarekin batera. Anbulategi aurrean 19:00etan elkartu eta Zuloagatarren, Toribio Etxebarria, Untzaga, Kalbeton eta Plaza Barrian ibiliko gara, festan eta dantzan. Koko-dantzarixak, Aixerixak, Masustak, Sasikartia, Kattalin eta Manuela, Petra eta Maria, Don Eusebio, Batista kojua, Amabirjiña, Mamarruak, Burburixuak, Martin perratzailia, Koko-nagusixa, Juanapagua, musikuak eta Hartza prest daude, eta zuek? 

Koko-dantzak 2019

2019ko otsailaren 23a, larunbata:

• 8:30 Merkatu plazan lehen agerraldia.
• 9:00 – 15:00 Koko-dantzak eta koko-eskea Otaola-Kiñarraga auzoko baserrietan.
• 19:00-21:00 Anbulategian batu eta Zuloagatarren, Toribio Etxebarria, Untzaga, Kalberton eta Plaza Barria kale eta plazetan koko-dantzak Mauxitxarekin.

Argazkia: Kezka Dantza Taldea CC-BY-SA

Lot eta Garona departamentuko herri txikia da Castelmorn sur Lot, baina txikia izanik ere, azken hamazazpi urteotan antolatu duten Folkloriades Nazioarteko folklore jaialdiak txikia ere handi egin du. Herri osoa atontzen dute jaialdirako eta herritar guztiak hurbiltzen dira dantzaleku bihurtutako Rugby zelaira jaialdiak iraun bitartean. Kezkako dantzariok 2018ko uztailean izan genuen bertan parte hartzekoa aukera.

Gurekin batera, Kolonbia, Serbia, Kirgizistan eta Nigerreko dantzariak eta musikariak izan ziren Folkloriades jaialdiko protagonistak. Gainontzeko herrialdeek ere beraien tradiziora hurbildu gintuzten denok eta beraien kantu eta dantzaz goratzeko aukera ere eman ziguten.

Guk Arrateko ezpata-dantza eta trokeo-dantzak, San Juan soka-dantza eta Zuberoako dantzak eraman genituen Eibartik Frantzia aldera. Ezpata-dantza herriko elizan egin eta Arrateko ezpata-txikien zortzikoa dantzatu genuen. Agertokian, aldiz, gainontzeko dantza taldeetako kideak gonbidatu genituen gure sokara batzera eta soltean aritzera ere animatu ziren. 

Parte hartzaileek, hango eta hemengo dantzak ikusteaz gain, hauek ikasteko aukera ere izan zuten. Euskal dantzak herriko plazan emandako erromerian ikasi zituzten Castelmoroneko herritarrek. 

Jaialdiaren gora-beherei buruzko argazki gehiago ikusi nahi izanez gero, egin klik hemen: