Plazara Dantzara erromeria Eibarren, 1993-11-27. Argazkia: Jose Valderrey

Festarik gabeko San Andres tristeak dira hauek. Eibarko plazak eta kaleak jendez beteta, baserritarren azoka ederra, talo eta txistorra usaina, musika eta dantza, festa eta bizipoza izan ditugun festa falta zaigu aurten.

Kezka dantza taldeak Plazara Dantzara erromeria ospatu dugu San Andres egunez azken 27 urteotan. Egia da euriaren ―euriteen esan beharko genuke, demasak izan baitira urte batzuetan― eraginez, behin baino gehiagotan bertan behera utzi behar izan dugula dantzaldia, edo euripean saio laburragoak egin behar izan ditugula, baina baserritar jantziak soinean, gehiago edo gutxiago, plazan ala tabernaren aterpean, urte guztiotan inoiz ez da falta izan musika, dantza eta festa. Aurten arte. 2020. A zelako urtea! 

Atzera begira

Besterik ezin egin eta aprobetxatu dezagun ba atzera begiratzeko eta Plazara Dantzara nola abiatu zen gogoratzeko. 1993. urtea zen. Eibarko zenbait dantzari ―Aresatz Usobiaga, Virginia Andres, Enrike Izagirre, Roberto Altzerreka, Oier Araolaza,…― Elgoibarko Haritz dantzari taldearen entseguetara joaten hasita geunden, bertako zuzendari Jose Inazio Sarasua eta dantza-irakasle Lurdes Odriozolarekin gure dantzaren-ezagutza eta funtzionamendu modua hobetzeko asmoz.

Bertan elgoibarko dantzari belaunaldi harrigarri bat ―Nerea Lariz, Jon Lizarralde, Edurne Odriozola, Abel Iriondo, Garbiñe Gorostiaga, Mikel Legorburu, Arantza Aginako, Kastor Otaegi, Ainhoa Larrañaga, Asier Gorriti,…― ezagutu genuen.

Horrez gain, Debako Gure-Kai taldea eta bertako dantzariekin ―Andoni Iriondo, Nekane Goikoetxea, Iñaki Elosua,…―  ere topo egin genuen, gure antzera babes bila Elgoibarrera jo zutenak.

Haritz eta Gure-Kai dantza taldeek, Gabon Zahar eta Soro eguneko ferietan Plazara Dantzara Izeneko erromeria martxan jarrita zuten bi urte lehenago eta Kezka dantza taldea ere gonbidatu “zirkuituan” sartzera.

Horrela, 1993ko azaroaren 27an, larunbatez, San Andres egunari aurre hartuz, Eibarko lehen Plazara Dantzara erromeria antolatu genuen Eibarko Udalaren laguntzarekin.

Jainaga eta Narbaiza trikitilariak eta Elgoibarko udalaren txistulari taldea arduratu ziren musikarekin.

Fandangoa, arin-arina, kalejira, dantza-jauziak, polka, balts eta rantxerak, eta Iribasko ingurutxoa zein Imotzeko esku-dantza dantzatuz.

Jose Valderrey-ren argazki sorta eder honetan ongi antzematen da Plazara Dantzarak dantzaren bidez Untzagan jarritako festa eta giroa.

Dantza eskolek beraien jardunarekin jarraitzeko aukera dute oraingoz Euskal Autonomia Erkidegoan eta eskola horietako baten jarduna, Eibarko Kezka dantza eskolarena erakusten du Euskal Telebistako Gaur Egun albistegian agertu den erreportaje honek. Umeez gain helduak ere aritzen dira euskal dantza ikasten Kezka dantza eskolan eta helduen ikastaldietako batean izan dira ETBko kamerak. Kezka dantza eskolako Oier Araolazak eman ditu dantza eskolak dituen osasun onuren inguruko argibideak eta covid19arekin ez kutsatzeko beharrezko neurri guztiak hartuta aritzen direla azaldu dute Mari Karmen eta Edurne ikasleek. 

Entsegu bakoitza tarte baterako azkena izan daitekeen sentipenarekin ari gara bizitzen. Baina ari gara. Dantza osasuna dela sinesten badugu, nola utziko diogu dantzatzeari osasunaren izenean? Gakoa neurriak hartzean datzala sinetsita gaude, dantzari eutsi, baina babes neurri guztiak beteta. Dantzan kutsatze arriskua ahalik eta txikiena izatea da helburua, beraz, arauak betetzeaz gainera, ahalik eta modurik seguruenean aritzeko neurriak hartzea. Hauxe da guk egin duguna:

• Espazio handiago bat alokatu dugu, talde handiak zatitzeko eta bertan elkarren artean distantzia handiagoa bermatzeko.
• Protokoloa ezarri dugu, gehienezko edukiera, sarreran gel hidroalkoholikoarekin garbiketa, distantziak, e.a. guztiak zehaztuz.
• Maskarak darabiltzagu jarduera osoan. Badakigu zenbait testuingurutan intentsitate handiko gorputz ariketa egiterakoan baimenduta dagoela maskara kentzea, baina ez dago argi dantzan hori baimenduta dagoen, eta gainera, ez du zentzurik arrisku handieneko unean ―arnasketa areagotzen zaigunean― maskara kentzeak. Babes-neurriez ari bagara, hain zuzen ere une horietan da beharrezkoena musukoa jantzita izatea. 
• Aireztapen oso ona dugula ziurtatu dugu. Espazio berriak atetzarra du eta osorik altxatzen dugu, eta kalera ematen duten beste bi ate ere irekita izaten ditugu. Gainera altura handia du lokalak, 5 m inguru. Dantza-gela ongi aireztatzen dela ziurtatzeko CO2 neurgailua darabilgu. Neurgailuak 800 ppm-ko langa gainditzen ez duen bitartean adierazten digu gela ongi aireztatzen ari dela. Kopuru horretara iritsiko balitz entsegua bertan behera utziko genuke. Atzo, entsegua hasi aurretik 415 ppm markatzen zituen CO2 neurgailuak. 15 dantzari ordubetez gorputz ariketa bizian aritu ondoren daturik altuena 587 izan da.

Dantza taldea dantza eskolan

Araudiek ez dute dantza taldeez hitz egiten. Dantza jarduera kirolaren ala hezkuntza ez-arautuaren zakuan sartu behar zen erabaki ezinda ibili gara, baina Kezkaren dantza eskola osoa ―ume eta heldu artean 15 talde―  hezkuntza ez-arautua dela kontuan hartuta, eta dantza taldearen jarduera dantza eskolakoaren oso antzekoa denez ―irakasle batek gidatzen ditu entseguak eta dinamika dantza eskolako ikasgelen ia-berbera da―, ba erabaki dugu dantza taldea dantza eskolan integratzea. Beraz, dantza taldeko kide guztiok matrikula orriak bete ditugu eta ikasturte honetan dantza eskolako beste ikasgela bat izatera pasatu gara.

Eusko Jaurlaritzaren urriaren 26ko dekretuan, arautu gabeko prestakuntza-zentroak aipatzen ditu 8. puntuan eta bertan dioenez, horietan ikasketa-jarduera “presentziala izan ahal izango da, gehienez ere 25 pertsonaren mugara bitarte. Beharrezko neurriak ezarri beharko dira instalazioetan pertsonen arteko segurtasun-distantzia mantentzeko. Maskara erabiltzea nahitaezkoa izango da, nahiz eta pertsonen arteko segurtasun-distantzia 1,5 metrokoa den”. Horixe da beraz, aplikatzen ari garen araubidea.

Azken dantza hau

Agian bihar bukatuko dira gure entseguak. Agian etzi. Nietzschek esana da galdutzat eman beharko genukeela dantzatu ez garen egun bakoitza. Dantza gaitezen bada, biharamunik ez balego bezala.ERLAZIONATUTAKO ELEMENTUAKCO2 neurgailua, dantza-gelako airearen egoera ezagutzeko tresnaEta orain zer?Dantza kinka larrian jarri du pandemiakDantzarako protokoloa