Eguna iritsi aurretik beldur ginen, irailaren 8 iritsi aurreko astea zeruari begira pasa genuen; beldur ginen euriak eta eguraldi txarrak ez ote ziguten bisita egingo Arrate egunean ere. Baina ezustean, ateri iraun zuen eguerdira arte, eta ezpata-dantzak zein trokeo-dantzek azken urteotan bezala hartu zuten goiz horretan Arrateko zelaia.

Arrate, 2016. Argazkia: Iñaki Zugasti – Kezka dantza taldea CC BY-SA

Ohi bezala, meza nagusian, Arrateko amaren aldare aurrean izaten zuten urteko gonbidatu bereziek lehenengo agerraldia egiteko aukera. Fin ibili ziren Leire Leza eta Julen Fagoaga iruindarrak, Duguna Dantza talde laguneko kideak.

Argazkia: Iñaki Zugasti – Kezka dantza taldea CC BY-SA

Iruñeko gonbidatuekin batera, iazko biek osatu zuten azkendarien laukotea. Aitor Sorazu azkoitiarra eta Karmelo Angiozar berriztarra izan dira berriro gure artean, 2015eko Arrate egunez biak min hartuta joan ziren etxera, eta dantza-lanak nahi moduan ezin amaitzeak utzitako arantzatxoa kendu dute aurten, eta bai ondo kendu ere. Leire Leza eta Julen Fagoaga, Duguna Iruñeko dantzari gonbidatuen aita-ponteko, beraien taldeko zuzendari eta Arrateko dantzarien kofradiako kide den Aritz Ibañez aritu zen.

Karmelo Angiozar, Julen Fagoaga, Leire Leza, Aritz Ibañez eta Aitor Sorazu. Arrate, 2016-09-08. Argazkia: Felipe Loyola – Kezka dantza taldea CC BY-SA

Euri-arriskua zegoela eta, prozesioa gurutzera egin beharrean elizaren inguruan egitea erabaki zen. Itzulia egin eta elizako atarira bueltatuta lau azkendariek, Arrateko ezpata-dantza dantzatu zuten irudiaren aurrean.

Argazkia: Felipe Loiola- Kezka dantza taldea CC BY-SA

Argazkia: Felipe Loiola – Kezka dantza taldea CC BY-SA

Elizakoen ostean, atseden motza izaten dugun dantzariok ezpata-dantza zelairatu aurretik. Beroketak egin eta nork bere lekua hartutakoan, 12:30etarako, ezpata-dantzako talde osoa, Usartza Txistulari Taldeko Enrike Montero, Asier Castelos, Ainhoa Urkizu eta Iñaki Orbegozo kideen lehen notekin batera zelairatu ginen, Josu Garate buruzagi genuela. Gonbidatuei, gainera, beste lau azkendari gehitu zitzaizkien: Ander Garitagoitia, Eider Agirrebeña, Miren Hazas eta Luken Aranburu, hain zuzen ere.

Zelaiko sarrera eta lehen zubiak eginda, Aitor Sorazu, Leire Leza, Julen Fagoaga eta Aritz Ibañez-ek hartu zuten Gipuzkoako ezpata-dantza dantzatzeko ardura.

Argazkia: Felipe Loiola – Kezka dantza taldea CC BY-SA

Argazkia: Iñaki Zugasti – Kezka dantza taldea CC BY-SA

Segidan, zezenaren doinura, bi zintzarri antolatu ziren eta segidan parrilla gainean altxatu genituen Josu Garate eta Oihane Llorente maisu-maistra-zaharrak. Biak goian zeudela, azkendari guztiek, zortziek, Arrateko zortzikoa dantzatu zuten haien inguruan, ezpata txikiak buruzagien altuerara jarriz.

Argazkia: Iñaki Zugasti – Kezka dantza taldea CC BY-SA

Argazkia: Iñaki Zugasti – Kezka dantza taldea CC BY-SA

Argazkia: Iñaki Zugasti – Kezka dantza taldea CC BY-SA

Parrilak deseginda, korrika hasi eta zubia osatzen diegu azkendarieri. Ezpata-dantzari taldea txistularien oholtza azpian pilatu eta buruzagiren batek aurrealdea hartzen duenean hasten dira trokeo-dantza. Makil-txikienak, makil-handienak eta brokel-makilenak osatzen dute Arrateko trokeo-dantzen sorta eta hauetako bakoitzean buruzagi batek ekiten dio dantzari. Aurten Aitor Sorazu izan da kapitaina lehenengoan, Karmelo Angiozar bigarrenean eta Leire Leza aldiz, azkenengoan. Taldeak honela osatu ziren:

• Makil-txikiena: Maier Fernandez, Naroa Arrizabalaga, Amaia Gorrotxategi, Irati Egiguren, Jone Amuategi, Olatz Mandiola, Maddi Alberdi eta Idoia Lahidalga.

Argazkia: Iñaki Zugasti – Kezka dantza taldea CC BY-SA

• Makil-haundiena: Luken Aranburu, Egoitz Blanco, Oier Araolaza, Oihane Llorente, Oier Ibarbia, Josu Garate, Unai Txurruka eta Ander Garitagoitia.

Argazkia: Felipe Loiola- Kezka dantza taldea CC BY-SA

• Brokel-makilena: Eider Agirrebeña, Idoia Lahidalga, Maitane Fariñas, Jone Saez, Miren Hazas, Ekhi Zugasti, Amaia Rodriguez eta Olaiz Agirrebeña.

Argazkia: Felipe Loiola- Kezka dantza taldea CC BY-SA

Trokeo-dantzen ostean ezpata-dantzako taldea berriro ere osatuta uzten dugu zelaia dantzariok eta aurten ere horrela egin dugu, pausua tinko irten gara zelatik. Jarraian etorriko da besarkadetarako, berriketarako eta aldatzeko unea, aurten bazkaltzeko ere balio izan digun “kolonian” bertan.

Argazkia: Felipe Loiola – Kezka dantza taldea CC BY-SA

Egunean bertan dantza egindakoez gain, kofradiako beste zenbait kide eta dantzaren inguruko beste gonbidatu batzuk ere batzen zaizkigu bazkaltzera eta ondo bete genuen jangela, tripa bezala. Ostean dantza eta kantuan ikusi gintuen jangela hark, tartean, aurten zendu den Angelo Iriondo gogoan hartuta.

Hamar urtez ezpata-dantza egin dutenak dantzariok bularrean daramagun zilarrezko domina jasotzen dute, hitz eder eta kideon txalo artean. Aurten Olaia Gabirondo, Oihane Llorente eta Ekhi Zugasti izan dira hamar dantzaldien kopurura iritsi direnak eta bere domina jaso dutenak beraz.

Hamar urtez Arrateko ezpata-dantzan parte hartu duten hiru dantzari: Olaia Gabirondo, Ekhi Zugasti eta Oihane Llorente. Arrate, 2016-09-08. Argazkia: Felipe Loyola – Kezka dantza taldea CC BY-SA

Julen Fagoaga, Leire Leza, Oier Araolaza. Arrate, 2016-09-08. Argazkia: Felipe Loyola – Kezka dantza taldea CC BY-SA

Honela, lehengoak eta berriak dantzan eta kantuan gogora ekarrita amaitu genuen Arrate eguneko tradizioa, ez, ordea, azken dantzaldi eta gerri mugimenduak Zelaiko kontzertuan egin aurretik, noski.

Taldeko argazkia 2016 (egin klik argazkian bertan handiago ikusteko):

Argazkia, 2016. Argazkia: Felipe Loiola- Kezka dantza taldea CC BY-SA

• Goiko ilaran ezkerretik eskuinera: Luken Aranburu, Maialen Araolaza, Joseba aAranzabal, Aber Iriondo, Oihane Llorente, Arkaitz Urreta,Ekhi Zugasti, Oier Ibarbia, Unai Txurruka, Esther Kareaga, Andoni Iriondo, Igor Baroja eta Enrike Izagirre.
• Hurrengo hilaran ezkerretik eskuinera: Ander Garitagoitia, Maier Fernandez, Idoia Lahidalga, Amaia Rodriguez, Olaiz Agirrebeña, Izaskun Alberdi, Maitane Fariñas, Irati Kortabitarte, Miren Hazas, Olaia Gabirondo, Eider Agirrebeña, Jone Lahidalga eta Ainhoa Larrañaga.
• Hirugarren hilaran ezkerretik eskuinera: Jexux Larrea, Maite Gonzalez, Egoitz Blanco, Anartz Fernandez, Nagore Fernandez, Endika Arrillaga, Naroa Arrizabalaga, Maddi Alberdi, Amaia Gorrotxategi, Irati Egiguren, Jone Amuategi, Jone Saez, Olatz Mandiola eta Ane Sarasketa.
• Beheko ilaran ezkerretik eskuinera: Jon Iruretagoyena, Aitor Sorazu, Leire Leza, Josu Garate, Julen Fagoaga, Karmelo Angiozar, Aritz Ibañez eta Oier Araolaza.

2016ko Arrate eguneko argazki gehiago ikusi nahi?

Ekainaren 24an, San Juan egunaren azken hondarrean, ohi baino dantzari gehiago elkartu ginen Untzaga plazan. Ezpalak jaialdian Iruñeko Duguna dantza taldeko lagunekin egitekotan ginen Aunitz Urtez ezpata-dantza zapuztu zigun euriak, eta egin ezinik gelditu ginen. Haren ordainetan San Juan gauean berriro ere gonbidatu genituen nafarrak, eta orduan bai, Kezkak urtero egin ohi duen soka-dantzaren aurretik dantzatu genuen denok batera Aunitz Urtez ezpata-dantza.

Iruñeko Aldapako San Ferminekoa eta Arratekoa batzen dituen ezpata-dantza da Aunitz Urtez. Juan Antonio Urbeltzek zuzendutako izen bereko ikuskizunerako prestatu zen bi ezpata-dantzak uztartzen dituen koreografia eta San Juan gauean, gaueko 23:15ean, ekin genion hura dantzatzeari. Arrateko ezpata-dantzariak egin genuen lehenengo sarrera, atzetik Joseba Lorenzo, Iruñeko dantzarien banderaria, zetorkigun gertu, guk plaza utzi bezain pronto bandera-arbolduz dantzatzan jartzeko. Ederra da benetan zetazko bandera musikaren erritmora olatuak eginez dantzan ikustea.

Argazkia: Iñaki Zugasti – dantzan CC BY-SA

Banderaren dantza geldituta Dugunako dantzariek indartsu hartu zuten plaza. Aritz Ibañez taldearen buruan zuten eta Leire Leza, Julen Fagoaga, Mikel Tristan eta Ainara Ranera berriz, azkendari aritu ziren San Fermin Aldapakoaren ezpata-dantzan.

Argazkia: Felipe Loiola – dantzan CC BY-SA

Argazkia: Felipe Loiola – dantzan CC BY-SA

Nafarrek plaza utzi aurretik egin genuen Kezkako dantzariok bigarren sarrera,eta hauekin gurutzatuta Ander Garitagoitia, Luken Aranburu, Miren Hazas eta Jone Saez azkendariek hartu zuten aurrealdea.

Argazkia: Felipe Loiola – Dantza CC BY-SA

Arrateko ezpata-dantzako zotzikoa egin ostean elkarri ezpatak emanda, ilara luzean antolatu genuen taldea, eta berdin egin zuten Dugunako dantzariek. Untzaga plazaren alde banatatik, paraleloan, bi taldeetako dantzariak danborraren erritmoa jarraituz hurbildu ginen erdialdera, bi parrilla osatu genituen orduan eta Oier Araolaza eta Aritz Ibañez horien gainean dantzan jarri genituen. Kapitainak alturan jarri orduko bi taldeetako azkendariak prest zeuden Gipuzkoako ezpata-txikirako. Eibartik Luken Aranburu, Miren Hazas, Ander Garitagoitia eta Eider Agirrebeña aritu ziren fin lanetan, eta Iruñetik aldiz, aurrekoek errepikatu zuten, Leire Leza, Julen Fagoaga, Mikel Tristan eta Ainara Ranerak.

Parrillak korrika desegin eta zubiak egin genizkion elkarri; Kezkakoen zubiaren azpitik pasa ziren Dugunakoak eta azken hauen azpitik pasata utzi genuen guk plaza.

Argazkia: Iñaki Zugasti – dantzan CC BY-SA

Argazkia: Felipe Loiola – dantzan CC BY-SA

Utzi bai, baina nafarrek egindako hurrengo zubiaren azpitik, txapela jantzita berriro ere plazara ziztu bizian sartzeko. Oraingoan ezpatak utzita, eta elkarri eskua emanda. Pasa den urtean aurkeztutako San Juan soka-dantza berriturako prest ginen. Sokak korrika Plaza hartu zuenerako, Luken Aranburu aurreskua eta Eider Agirrebeña atzeskua izan genituen berriro ere desafioan nor baino nor.

Argazkia: Felipe Loiola – dantzan CC BY-SA

Argazkia: Felipe Loiola – dantzan CC BY-SA

San Juan zortzikoaren erritmora dantzatzen dugu soka-dantza honen zati bat. Tarteka soka hainbat zatitan hausten da, eta nork-bere gustuko aldairak dantzatu ondoren ber-osatzen da soka aurresku eta atzeskuaren erakustaldiak jarraitzeko.

Argazkia: Iñaki Zugasti – dantzan CC BY-SA

Argazkia: Iñaki Zugasti – dantzan CC BY-SA

Urtero lez Usartzako txistulari taldeko kideak  izan genituen lagun soka-dantzan. Enrike Montero, Ainhoa Urkizu, Asier Castelos eta German Ereñaren txistu, danbolin eta atabalak jarri gintuzten dantzan aurtengoan. Musikariekin batera urteko omenduak ere San Juan soka-dantzako partaide garrantzitsu izaten dira, eta oraingoan Asier Serrano eta Eibarko Kalamua Judo taldeko kideak izan dira protagonismoa hartu eta sokan sartuta omendutakoak. Horretarako Oier Araolaza, Miren Hazas, Ander Garitagoitia eta Olaiz Agirrebeña zerbitzari lanetan hurbildu ziren aipatutakoengana.

Argazkia: Felipe Loiola – dantzan CC BY-SA

Argazkia: Felipe Loiola – dantzan CC BY-SA

Aurresku eta atzeskuak agurra eskaini zieten omenduei eta honen ostean sokan sartuta dantzari bilakatu ziren hauek ere. Dugunako lagunak ere gonbidatu genituen orduan sokan sartzera. Zubiak egin ostean, fandangoa eta arin-arina egin genituen soltean, eta urtero lez kalejiran utzi genuen denok plaza azkenekoz, hasi bezala, Untzaga plazan San Juan egunez ohikoa den baino dantzari gehiago bilduta.

Argazkia: Iñaki Zugasti – dantzan CC BY-SA

Argazkia: Felipe Loiola – dantzan CC BY-SA

Aunitz urtez ezpata-dantza eta San Juan soka-dantzako partaideak (Kezka dantza taldea)

Buruzagia ezpata dantzan: Oier Araolaza
Azkendariak ezpata dantzan:  Ander Garitagoitia, Luken Aranburu, Miren Hazas, Jone Saez (Arrateko zortzikoa) eta Eider Agirrebeña (Gipuzkoako ezpata-txikia)
Aurreskua soka-dantzan: Luken Aranburu.
Atzeskua soka-dantzan: Eider Agirrebeña.
Zerbitzariak soka-dantzan: Oier Araolaza, Miren Hazas, Ander Garitagoitia eta Olaiz Agirrebeña.
Talde osoa: Egoitz Blanco, Maider Otaola, Ainhoa Larrañaga, Amaia Rodriguez, Olaiz Agirrebeña, Joanez Plazaola, Maite Gonzalez, Leire Andikoetxea, Maitane Fariñas, Irati Egiguren, Jone Saez, Ekhi Zugasti, Unai Txurruka, Julene Usobiaga, Jone Lahidalga, Endika Arrillaga, Joen Amuategi, Esther Kareaga, Idoia Lahidalga, Amaia Gorrotxategi, Naroa Arrizabalaga, Maddi Alberdi, Maialen Zabala, Olatz Mandiola, Oier Ibarbia, Oier Araolaza, Miren Hazas, Eider Agirrebeña, Jone Saez, Ander Garitagoitia eta Luken Aranburu.

Argazki gehiago ikusi nahi badituzu hona Felipe Loiolaren sorta zabalago bat: