Hileko artxiboak: azaroa 2014

Confolenseko su artifizialak

Euskal Herriari, euskal dantzari gaualdi oso bat eskaini zion 1986an Confolens-eko jaialdiak. Hogeitasei urte beranduago berriz ere Confolens-eko folklore jaialdia gaualdi oso bat Euskal Herriari begira jarri dute eta bertan izateko ohorea izan dugu.

Nazioarteko Folklore Jaialdi berezia da Confolens-ekoa. Hamar herrialdetako folklore taldeak, 3000 ikusle hartzeko karpa erraldoia, 360 bolondresen laguntzaz antolatutako jaialdia,… Henri Coursageten ekimenez 1957an, Confolens izeneko herri txikian antolatzen hasi zen nazioarteko folklore jaialdia kultura eta dantza tradizionalaren aldeko ekitaldi erraldoi eta entzutetsua da gaur egun.

2014-08-13_Confolens-Argia_OA_10135-rr.JPG

Aitzindarietakoa denboran, handienetakoa tamaina, bertan biltzen diren milaka ikusleengan zein parte hartzen dutenengan aparteko eragina izan ohi du jaialdiak. 1988an Confolens-en estreinatu zen Zortziko ikuskizuna, Juan Antonio Urbeltz eta Argia taldearen zuzendaritzapean. 2014an, berriz ere Urbeltzen zuzendaritzapean bertan izan gara Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki, Duguna eta Kezka taldeko dantzari eta musikariak; bi autobuskada musikari eta dantzari, ia 100 lagun guztira!

La Vienne ibaiaren ondoan dantzan

Confolens-era iritsi eta La Vienne ibai zabala zeharkatzen genuen bitartean hamaika oroitzapen piztu zitzazkion bati baino gehiagori. Segituan ezagutu zuten lekua lehen egondakoek autobuseko kristaletatik. 25 urte joan arren, bazen autobus haietan orduan Confolens-en dantzan izan zenik eta oraingo honetan ere egingo zuenik!

2014ko Confolens Jaialdia. Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki eta Kezka. 2014-08-12/13.Oier Araolaza / Dantzan CC BY-SA

Ibaiaren albo batera sortu eta garatutako herritxoa da Confolens, oraindik ere Erdi Aroko airea mantentzen duena. Poitou-Charentes eskualdean kokatzen da, Angouleme, Poitiers eta Limoges hiriek osatutako triangeluaren erdialdean, eta 3000ra iristen ez den biztanlego kopurua hirukoiztera iristen da nazioarteko folklore jaialdira hurbiltzen den hango eta haratagoko jendearekin. Sona handiko jaialdia da dudarik gabe Confolensekoa.

2014ko Confolens Jaialdia. Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki eta Kezka. 2014-08-12/13.Oier Araolaza / Dantzan CC BY-SA

Bidaian lokartutako oinak esnatzeko asti handirik gabe, motxila eta maletak utzi eta zuzenean entsegu saioari ekin genion. Intentsoak izan dira 2014ko abuztuko bigarren asteko egunak. Autobus orduak, bertako entseguak eta betebeharrak, jatorduak, jantzi-prestaketak, aktuazioa, gauzak batu, konturatu orduko berriz entsegua, prestaketa lanak, tallerrak, protokoloak, aurkezpenak, hurrengo emanaldia, gauzak batu eta ohartzerako berriz bueltako autobusean gatoz.

2014ko Confolens Jaialdia. Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki eta Kezka. 2014-08-12/13.Oier Araolaza / Dantzan CC BY-SA

Afari goiztiar baten ostean Théâtre des Ribières-era —jaialdia izango zen eskenatoki efimero ikusgarrira— hurreratu ginen dantzarako txapinak eskuan generamatzala. Eszenatoki erraldoian, biharamuneko ikusleen zain zeuden 3000 eserlekuen aurrean jarraitu genuen emanaldi nagusiko dantzen entseguarekin, kasik ohartu gabe 24 ordu baino lehenago dantzan izango gintuen agertoki izugarri haretan.

 2014ko Confolens Jaialdia. Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki eta Kezka. 2014-08-12/13.Oier Araolaza / Dantzan CC BY-SA

Abuztuak 12, emanaldia Théâtre des Ribières-en

2014ko Confolens Jaialdia. Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki eta Kezka. 2014-08-12/13.Josu Garate / Dantzan CC BY-SAGosaltzerakoan, Confolens-eko eskola eta jangela zen talde nahaspila eta hizkuntzen Babeleko dorrean, euskara erdi-erdian aurkitu genuen. Gauean emanaldi nagusia genuen eta egunerako hainbat lan izan genituen. Batzuk hurrengo eguneko irekiera ekitaldirako entsegu orokorra 24 orduz burutik kendu ezingo genuen Ravel-en Bolero ezagunaren bertsio baten erritmora.

Beste batzuk herriaren beste euskal dantzei buruzko mintegia: Juan Antonio Urbeltzek argibideak, musikariek soinua eta dantzariek dantza. Parean jakinminez betetako herritar eta bisitariak galderak eginez, eta euskal dantzen nondik norakoak ezagutu nahian. 2014ko Confolens Jaialdia. Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki eta Kezka. 2014-08-12/13.Oier Araolaza / Dantzan CC BY-SA

Arratsaldean, Théâtre des Ribières-en euskal gaualdiaren ordua iristen ari zen. Kanpoan, laino grisek eguna ilundu eta, berehala, iragarriak zeuden euriak hasi ziren. Zorionez, karpapean antolatutako auditorium prefabrikatu itzel hartan ikuskizuna salbu zegoen. Aldageletan egokitu, eta ehun lagunek bere jantzi eta tresnak antolatzen ahalegintzean sortzen den giroa pizten joan zen. Jendearen joan etorriak, apaingarrien banaketa, erropa aldaketak, “hau zurea”, “hau nirea”, hari hau falta zaiola…

Agertokia sarritan erabili izan dugun halako bi zen ia-ia, musikarientzako aparteko lekua eskenaren alde banatara, bertara igotzeko ranpa zabal bana, eta harmaila bukaezinek benetan zirrara sortzen zuten. “Bost minutu!” entzun genuen. Handik gutxira frantsesez ziharduten aurkezpen hitzak eta poliki-poliki dantzari bakoitza zegokion lekura hurreratu zen. Iriarenaren eta honen ondoko Iruña dianaren notekin batera Arrateko ezpata-dantzariak irten ziren lehen joan etorria egitera.

2014ko Confolens Jaialdia. Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki eta Kezka. 2014-08-12/13.Oier Araolaza / Dantzan CC BY-SA

Nork esango zigun orain hamar urte Arrateko zelaiko floridadetik Confolens-eko Jaialdi ospetsura salto egingo genuenik? Ilunpetan ikusleen presentzia antzematen zen, ezin gehiago ikusi. Eibarkoenen atzetik Iruindarren ezpata luze eta txikiak etorri ziren, eta bi ezpata-dantzek elkarrekin dantzatu ondoren brokel-dantzak osatu zuen lehenen zatia.

2014ko Confolens Jaialdia. Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki eta Kezka. 2014-08-12/13.Oier Araolaza / Dantzan CC BY-SA

Bigarren zatian Axeri Boda ikuskizunerako prestatutako soka-dantza eta ingurutxoa zeuden menuan eta hirugarren eta azken zatian berriz han ginen denok agertokia hartu genuen Muriska eman ahal izateko.

2014ko Confolens Jaialdia. Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki eta Kezka. 2014-08-12/13.Oier Araolaza / Dantzan CC BY-SA

Ortzi Otxoteak eta Naia Robles abeslariak dantzarioi kontrapuntua eginez euskal kantuz osatu zuten jaialdia, eta horrela, bi ordu t’erdiren buruan Deabrua eta Aingerua zegokien ate banatatik ezkutatu ostean txalo zaparrada beroaz agurtu gintuzten ikusleek.

2014ko Confolens Jaialdia. Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki eta Kezka. 2014-08-12/13.Oier Araolaza / Dantzan CC BY-SA

Abuztuak 13, Ravel-en Boleroa

Biharamuneko gosaria, eguneko egunkariarekin etorri zitzaigun, eta poz ederra gure burua egunkariaren azalean ikusita.

2014ko Confolens Jaialdia. Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki eta Kezka. 2014-08-12/13.

Barruko eta sareko orrialdeetan beste zenbait aipamen irakurri genituen gosalduaz batera. Su artifizialekin parekatzen gintuzten kazetariek: kolore zuri, berde, gorri eta urdindun emanaldi koloretsu eta bizia!

Egunkarien lorian lokartzeko astirik ez ordea, goizean goizetik entsegu eta gauean izatekoa zen jaialdiko prestaketa lanak izan baikenituen, bereziki taldearen ordezkari aritu behar izan zen bikoteak, Ainhoa Larrañagak eta Mikel Legorburuk.

2014ko Confolens Jaialdia. Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki eta Kezka. 2014-08-12/13.Oier Araolaza / Dantzan CC BY-SA

Azkenean ere jo zuten gaueko 21:00ak eta ekin genion irekiera jaialdiari. Harmailak bete-bete eginda eta argi guztiak emanda abiatu zen jaialdia.

2014ko Confolens Jaialdia. Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki eta Kezka. 2014-08-12/13.Oier Araolaza / Dantzan CC BY-SA

Herrialde bakoitzeko bikote batek Ravel-en Boleroaren doinura dantzatu ondoren ekin zitzaion talde bakoitzaren emanaldiari eta horrela Bolivia, Burkina Faso, Zipre, Frantzia, India, Italia, Mikronesia, Polonia, Dominikar Errepublika eta Tatarstan-ekin artean Pays Basque – Euskal Herria-ren ordezkaritza gorpuztu genuen.

2014ko Confolens Jaialdia. Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki eta Kezka. 2014-08-12/13.Oier Araolaza / Dantzan CC BY-SA

Eta honaxe arte Confolens-eko Jaialdiak eman zituenak. Su artifizialak bezala hasi orduko amaitu zirelako irudipena izan genuen baina, tokatzen zitzaigunean nahikoa argi egin genuenaren esperantzan. Hogeitabost urte barru berriz?

2014ko Confolens Jaialdia. Argia, Maritzuli, Arkaitz, Haritz, Gure-Kai, Duguna, Urki eta Kezka. 2014-08-12/13.Oier Araolaza / Dantzan CC BY-SA

Dantzari, dantzara! Eibarko Euskal Jaiak 50 urte

Datorren maiatzean, Eibarko Euskal Jaiak 50 urte beteko ditu. Bada zer ospatu, eta, horregatik, ekitaldi-programa berezia izango da, eta Euskal Jaian egin ohi dugun dantza-ekitaldia bera ere ez-ohikoa, berezia izango da.

Asko dira dantzan aritzen direnak, eta asko dira belaunaldiz belaunaldi Eibarren dantzan aritu direnak. Urteurrena denon artean ospatu nahi denez, 2015eko maiatzaren 31n, inoiz dantzari aritutakoei berriro plazara dantzara irteteko gonbidapena egin da.

Denok batera egiteko dantza proposatzen da, Eibarren belaunaldi askok dantzatu izan dutena. Iribasko ingurutxoa eta Imotz-eko esku-dantza dantzatuko dira. Nahi duenarentzat, entsegu-egunak antolatu dira, zenbait larunbat eta ostegunetan, norberak ahal edo nahi dituen egunetan etortzeko; honako data zehatz hauetan, hain zuzen:

Larunbatak, 11:00etanMogel Isasi ikastetxean

  • urtarrilak 24
  • otsailak 21
  • martxoak 28
  • maiatzak 9
  • maiatzak 23
Ostegunak, 20:00etanMogel Isasi ikastetxean

  • otsailak 5
  • martxoak 5
  • apirilak 16
  • maiatzak 14
  • maiatzak 28

Euskal jaiaren 50. urteurreneko ospakizun eta dantzarako entseguen informazioa jasotzeko izena-emateko hiru aukera:

Gonbita luzatuta dago, beraz. Dantzaria bazara, zatoz dantzara!

Argazkia: Javier Garayalde / Guregipuzkoa.net CC BY-SA

Argazkia: Javier Garayalde / Guregipuzkoa.net CC BY-SA

Eskuak bete dantza Arraten, 2014

Atzamar guztiak behar izan ditugu aurtengo edizioa zenbatzeko. Hortik aurrerakoak, datozenak datozela, hamaika izan daitezela! Arrateko Amaren Dantzek, oharkabean euren lehen hamarkadako bidean, bizi-bizi eta barruko poz txiki bati eutsi ezinda, Arrateko Dantzarien Kofradiaren akta liburuko orriak betetzen jarraitzen dute. Egun handia dugu Kofradiako partaideok irailak 8a. Aurten ere hala izan da: astelehen buru zuri gehienendako, ezpata-dantzari jantzi eta dantzatzeko egun berezi gutxi batzuontzako, eta horretaz gozatzeko aukera gozo -pentsatu nahi dugu- Arratera hurbiltzen den ororendako.

Zeruari begira bizi ditugu urtero-urtero bezperako egunak. Aurten eguraldiaren iragarpenek ikur guztiak jarriak zizkiguten Euskal Herriko mapan eta beraz izan genuen hazkurerik buruaren atzekaldean egunera bertara arte. Izan ere bezperan, igande arratsaldez, euri jasa izugarria bota bait zuen Arrate gainean, eta segituan B eta C planeri bueltaka jarri gintuen. 2005eko Arrate eguna etorri zitzaigun burura, euriak behartuta elizako aterpean dantzatu behar izan genuenekoa!

Goizean goiz, zeru garbi eta Eibarko zuloa behe laino zuriz estalitako koadroa oparitu zigun Arraterako bideak. Behin goian, putzuak ageri ziren han hemenka, eta zelaia oraindik buztia bazegoen ere, eguzkiak laister lehortuko zituela iruditu zitzaigun. Bazirudien ez zela plan alternatiborik martxan jarri beharrik izango.

2014-09-08_goizean_JG

Erropen banaketak lehendabizi, konplementoak atzetik, kateorratzen bat edo beste banda ondo eusteko eta, paparraren erdian Arrateko Amaren domina jarri ostean, ordubeteren buruan denok prest ginen: 11:00etako meza nagusirako kanpaiak airean zirela taldeko argazkia. Kapitainaren albo banatara aurtengo gonbidatuak ageri dira: Arkaitz Pascuas eta Nagore de las Cuevas.

2014-09-08_Arrate_FL_0453

Koloniako terrazatik behera jeitsi eta urteroko anabasa, barruko ala kanpoko lerroei tokatzen ote zaien eliza barrura sartzea… Oierrek “kanpokoak!” agindu du eta kexek jarraitu duten arren, eztabaida bukatu da. Bi gonbidatuei urduritasuna nabari zaie berotze saioan dihardutela (egia esatera, denok izaten dugu urduritasun puntutxo bat elizara sartu aurretiko unean). Jende dexente dago eliz atarian (barrurako ohiturarik ez duena), eta ate nagusiak parez pare zabalik direla, lepoa luzatuta barruak ere ondo beteak ikus ditzakegu. Astelehena izanda harritzeko eta pozgarri zaigu hainbeste jende ikustea.

2014-09-08_Arrate_FL_0488

Zain gaude abisua norbaitek noiz emango, txistularien lehen notak entzun, eta azkenean ere gure aurretik direla bagoaz barrura. Begiradak ezker-eskuma zaindari. Aurrera iritsitakoan altaretik ere begirada gehiago zain dauzkagu: abadeak alde banatara, fondoan sinesdun ilara alderik alde eta erdi-erdian Arrateko Ama. Hasi da ezpata-dantza: deia, zortzikoa eta ezpata-jokoa. Segundu gutxitan arnasa berotu egiten da. Azken deia. Konturatu orduko berriz kanpoan gara denok sartutako bidetik.

2014-09-08_Arrate_FL_0555 2014-09-08_Arrate_FL_0570

Giro zoragarriak jan ditu laino eta beldurrak. Jendea Arratera igo eta igo igartzen dugu meza noiz bukatu zain gauden bitartean. Listo! Badator Ama Birjina lau andarien gainean, eta gure lau ezpata-txikiak izkina banatan (Garikoitz Otamendi eta Jon Iruretagoiena batu zaizkie Nagore eta Arkaitzi). Gurutzera bidean, espero zitekeenaren aldean, lurra nahiko siku dago eta argazkilari eta bideo kameren artean egin dugu pagadian aurrera. Eibar aldera zeuden piñuak bota zirenetik, behin inguruak txukunduta, polita dago gurutze ingurua, bai gero! Hurrengo, derrigorrezko agurra Eibarko herriari abadeak gidatuta, ondo zain gaitzan eskaera Gure Zaindari Onenari, Salvearen marmarra eta bueltako bidea.

2014-09-08_Arrate_FL_0599 2014-09-08_Arrate_FL_0626 2014-09-08_Arrate_FL_0666

Eliz atarian, berriz barrura ezkutatu aurretik eta lehen prozesioan atzetik genuen jende andanak inguratzen gaituela orain, berriz Arrateko Ezpata-dantza dantzatu diogu Ama Birjinari, oraingoan lau ezpata-txikiekin.

2014-09-08_Arrate_FL_0725 2014-09-08_Arrate_FL_0723

Ia ordubiak dira. Zelaiko beharrei ekiteko unea. Buruak altxa eta atera gara arbola artetik…jende artera. Aurten ez daramagu pikadunik edo apartean buruzagi-makildunik eta beraz ahal den bezala abixatuaz zabaltzen dugu bidea txosna giroan murgilduta dabilen jende artean: “nondik atera ote dira hauek?” Ez dirudi astelehena denik, ez. Jendearen arreta lortu dugu eta probalekuaren aurrean leku hartuta ekin diogu ezpata-dantza osoari. Azken deia egin ostean txukun joan zaigula ematen du. Azken korrikaldia eta ganbara egitea falta. Ordura arteko lanak bukatuta, ezpata-txikiak badatoz alderik aldeko irribar eder batez ezpatapetik. Denok egiten dugu irribarre elkar kutsatuta.

2014-09-08_Arrate_FL_0760 2014-09-08_Arrate_FL_0800 2014-09-08_Arrate_FL_0828 2014-09-08_Arrate_FL_0859

Oholtza aurrekaldera erretiratu gara denok Nagoreri, makil-txikien taldeko kapitainari, leku egiteko probalekuan. Fin dantzatzea zer den gero! Makila txikien atzetik handiak, ohi dugun bezala. Arkaitzi tokatzen zitzaion taldea agintzea eta bai dotore agindu ere. Amaitzeko brokelen txanda eta Garikoitzen erakustaldia buruzagi lanetan.

2014-09-08_Arrate_FL_0907 2014-09-08_Arrate_FL_0916 2014-09-08_Arrate_FL_0960

Txistulariak Iruñeko diana jotzen hasteaz batera osatu da azkenengo aldiz taldea. Joan etorriko zubiak egin eta lizarren gerizpearen teloipean ezkutatu gara. Ezpatak lurrean utzita elkarri zorionak ematea tokatzen da: gonbidatu bereziei lehendabizi adeitasunez, eta gero astelehen batez, lanak, eskolak edo bikotea -umeekin!- utzita posible egin duten Arrateko Amaren Kofradiako dantzari guztiei (eta lantegi, unibertsitate eta bikoteei!) bihotzetik bihotzera. Bejondeizuela!

2014-09-08_Arrate_FL_1005 2014-09-08_Arrate_FL_1015

Merezitako dutxaren ostean, berriz ere zelaira, are mereziago izaten den sagardo ipurdia dastatzera oraingoan. Larregi nahastu gabe Krabelinera bazkaltzera (ahaztu gabe, bihoa blog honetatik Mireia eta lan taldeari eskerrik eta zorionik beroena, lasaiago bizi asmoz, azkenengo bazkaria zerbitzatu bait ziguten). Dantzan izandakoez gain azken orduan eguerdirako aurreko urteetako omenduren bat edo beste batu ahal izan zitzaigun mahaira. Berrogeita hamar lagunetik gora! Astelehena…esan dugu ezta? Jan edanen ostean 2014 honetako aktaren irakurketa. Aipamen eta oroitzapen berezirik izan zen kofradiaren hamargarren Arrate egun honetarako. Gonbidatu bereziei esker on xumea joan zitzaien eta hunkiturik, Nagore eta Arkaitzenak beraienak berriz bueltan etorri zitzaizkigun. Eman eta hartu. Ematekoak izan dira bai biak ere, eta pozarren hartu ditugu. Zorionak!

2014-09-08_Arrate_FL_1042 2014-09-08_Arrate_FL_1043 2014-09-08_Arrate_FL_1057

Hamar ekitaldi joan direnez, hutsik egin gabe beren ezpata heltzeari utzi nahi ez edota ahal izan duten dantzariei, urteroko omenduei egiten zaien antzera, domina bana eman zitzaien jabetzan gorde eta tokatzen denean erabil dezaten aurrerantzean. Juan Antonio Urbeltz eta Kepa Artetxe bertan zirenez zortzi dantzarik Arrateko Amaren dominak haien eskutik jaso ahal izan zituzten. Edo hobeto esanda zazpi gehi bat eze, aitatasun zeregin berriak direla eta Joseba ezin izan bait zen bazkaltzen izan gurekin. Oparia doble beraz!

2014-09-08_Arrate_FL_1140

Beste kofrade berririk ere izan dugu urte seinalatu honetan: Julen Leuza Iruindarra (bezperako kontzertuetan Los Zopilotez Txirriaos taldearekin jo ostean zer hoberik hurrengo egunerako?!), aurreko urtean Gari txikia tripan zuela bazkaritan bakarrik izan genuen Leire Egiguren ondarrutarra, abuztu hasieran Confolens (Frantzia) aldean Argiako lagunekin batera emandako Arrateko Ezpata-dantzan gure ondoan izan genuen Igor Baroja debarra, eta udara aldean Gaztemundu programak Euskal Herrira ekarrita gure artean ibili zaigun Nati Bohé argentinarra. Etxetik bertatik berriz, Itziar Herrera eta Miren Cid. Ongi etorri. Plazer bat!

Datozenei besarkadarik beroenak eman eta gero, joan zenari gogoetarik sakonena. 2007an betirako zizelkatu zitzaigun Maitaneren irudiak berez egin zigun gainezka, eta haren oroitzapen bizia ere gure artean izan genuen ezin bestean. Arrateko zelaiko floridadetik gora ei dagoelako zerura bidia… Nork daki baina, urtero egun zoragarri bat bizi eta dantzatzeko bidea bai behintzat.

Hemen Felipe de Loiolaren argazki sorta:

Arrateko dantzak 2014 [argazkiak]