Hileko artxiboak: azaroa 2013

Ezpalak 2013. Eibarko emanaldiaren kronika

Iruñean bezperan ikusitakoek, berriz ere aurtengo fricaseé doinuetatik abiatutako hango eta hemengo dantza sorta ederrari eman zioten bide Eibarren. Dantzak bakarrik ez, eguraldia ere berekin ekarri zuten dantzariek Iruñetik, eta giro paregabeak lagundu gintuen igandez ere.

Urkizuko plazan elkartu ginen denok ere, dantzari eta musikari. Batzuen azkenengo atontze beharren eta besteen entsegu inprobisatuen artean, 12:00etan kalejiran ustezko errekako uretan gora egin eta, 12:30 pasatxo, Untzaga plazara iritsi ginen. Plaza, jendez lepo, zain; aurkezpen berba laburrak eta etxeko Kezkako lagunek plaza hartzearekin ekin zitzaion erakustaldiari. Arrateko makil-dantzaren moldaketa, Orbaizetako eskudantza eta azkenik J.M.Guilcher-en ” La tradition de danse en Béarn et Pays Basque français” horretatik berregindako fricaseéak eragindako irri eta barreek borobildu zuten saioa.

2013-05-26_Ezpalak-Eibar_IZ_8138

Atzetik, entzun berri genuen doinua errepikatuz ia, Antzuolako Oinarineko lagunek haren sorgin-dantza erakutsi ziguten, gizonezkoak denak ere, buruan koloredun kapela konikoak zituztela batzuek eta beste horrenbeste andrazko jantzita bikote joku dibertigarrian.

2013-05-26_Ezpalak-Eibar_IZ_8160

Hurrengo atera ziren gizon-emakume bikoteen garaierak eta urdindutako adatsak ikusteaz batera antzeman zuen publikoak Antzuolatik baino harataxeagotik zetorrela Osloko Byttomfoten folkedansgruppeko beterano kuadrilla. Gozagarri eskeini zizkiguten bikoteen arteko liskar joko eta maitasun tratuak.

2013-05-26_Ezpalak-Eibar_IZ_8176

Callús-eko bastonersak ziren hurrengo programan. Melodia berari tiraka, bikoteko jokoak barik paloteado ederra eskeini ziguten.

2013-05-26_Ezpalak-Eibar_IZ_8255

Fricaseé doinuak Zuberoara egin zuen salto Xiberoko Ikastoletako Ikasle Ohien eskutik Maskaradetako estraktu alai batekin. Pitxu eta Kabanaren hitzaldi eta joko ironikoen testu inguruan, kerestuek haiena dantzatu ziguten nagusia eta haren laguntzailearen.

2013-05-26_Ezpalak-Eibar_IZ_8273

Lanen erdiak eginda, Zuberoatik Aretxabaletara jo genuen. Loramendi taldekoek 1975garren urtean berreskuratutako txinodantza eman ziguten. Urteko kintoek dantzatua, 1988az geroztik neskak ere aritzen dira “kamixa” zuria eta kapela buruan dutela dantzan.

2013-05-26_Ezpalak-Eibar_IZ_8303

Okzitanieraz fricaseé hitzak haserrealdia esan nahi omen, eta Toulouse inguruetatik etorritako L’Unioneko Le Quadrille Occitan taldeak bikote dantza alaiak dantzatu zizkigun beste behin ere haien arteko liskarrak antzeztuz eta zenbait tartetan akrobaziaz beteriko mugimendu ikusgarriak erakutsiz.

2013-05-26_Ezpalak-Eibar_IZ_8334

Jaialdiarekin amaitzeko berriz ere Kataluniara salto eginez, Bartzelonako Esbart Catalá de Dansaires talde beteranoa etorri zitzaigun. Modu pausatu eta koreografiatuan Sant Ferriol izeneko dantza erakutsi ziguten, aurrekoen ezpaletik hauek ere, aurtengo enborra osotuaz.

2013-05-26_Ezpalak-Eibar_IZ_8424

Eta eguerdia ondotxo pasatu genuela, tripa zorriak bueltaka, baina irribarrea jaialdi osoan gainetik kendu ezinda jardun eta gero, hurrengo urtera arte bertan utzi genuen Ezpalak 2013 jaialdiko erakustaldia. Bazkal ostean oraindik, talde gonbidatu eta kanpotik hurreratutako laguneri azken agurra egin aurretik Aiko taldearen erromeria gidatuaz gozatu ahal izan genuen giro ezin hobean, goizeko plaza berriz ere dantza eta dantzariz betez, tokatzen zen modu ederrean.

2013-05-26_euskal-jaia-erromeria_ 18.20.04

Hemen berriz larunbatez izandako Iruñeko emanaldiaren kronika

“Besta Berri” Zornotza eta Andoainen

Besta Berri Zornotza eta Andoainen

Ia urte bete pasa da joan den urteko abenduan, Bilboko Arriagan, Juan Antonio Urbeltzen zuzendaritzapean eta Argia, Duguna, Haritz, Maritzuli, Xinkako eta Kezkako dantzarion parte hartzearekin. Denboralditxoa generaman berriz ikuskizuna taularatu gabe, maiatzaren 18an Euskal Jaien bueltan Eibarren bertan eman genuenetik hain zuzen ere. Eta orain berriz, denbora gutxian, apenas jantziak gainetik kendu eta garbitzeko astirik izan dugu: Zornotzan lehenengo urriaren 26an eta, hamabost egun geroago, Andoainen, azaroaren 9an.

2013-11-08_Besta-Berri_Andoain_IMG_1338_IZ

Udako oporretatik bueltan, Arrate eta Iruñeko ezpata-dantzen saioak atzean laga ostean ekin genien etxeko prestaketa laneri. Besta Berrin tokatzen zaizkigun konpromisoak behar den bezela bete ahal izateko gure gazteenak hutsuneak betetzera sartuak ziren ikuskizunean eta haiek ere fin hartu zituzten egin behar berriak. Zornotzarako eguna gerturatu ahala, aurreko asteburuetan partaide guztiak elkartuta hautsak kendu genizkien jantzi eta dantzeri Donostian izandako saioetan.

2013-11-08_Besta-Berri_Andoain_IMG_1413_IZ

Eguna iritsita ohi bezela azken orduko errepasoa egin genuen lekua hartu eta dudak uxatzeko. Frontoian zen Zornotzakoa, balioaniztun eraikina, baina honek sarritan berarekin dakarren hoztasunetik at, txukun antolatuak ziren eszena atzekalde eta aldatzeko lekuak. Dantzariok eskertu genuen lekua izatea, bertatik bertara, erropa aldaketak azkar egin eta dena ere behar den bezela antolatua izateko.

2013-11-08_Besta-Berri_Andoain_IMG_1677_IZ

Lehen aldia zutenen urduritasunek markatu zuten ikuskizuna, berritasunak. Beldurrak beldur ederto joan zen emanaldia; barrutik hala igarri genuen eta kanpotik begira izan genituenek ere hala adierazi ziguten. Dutxak, materiala jaso eta pozik egindako lanaz etxera, hurrengora arte.

2013-11-08_Besta-Berri_Andoain_IMG_1738_IZ

Hamabost egun beranduago Andoainen genuen topagunea berriz ere. Zornotzako entsegua eta gero, betiko ikutuez gain, geneukanarekin atera ginen agertokira. Egindakoetatik saiorik txukunena eman ez genuela jakinda ere, jendearen txalo zaparrada beroa jaso genuen eta horretxekin aurtengoz agur esan genion Besta Berriri. Hurrengoko zita urtarrilaren 4an, Gasteizen, gabon zaharretako nagiak eta gehiegikeriak gainetik kendu eta 2014. urte berriari ongi etorria egiteko. Zer hoberik dantzan hastea baino!

2013-11-08_Besta-Berri_Andoain_IMG_1890_IZ

Dantza Coliseoan: Ertza: Act of God

Ertza: Act of God

2013ko azaroak 15, ostirala, 20:30etan

Juan Sebastian Bach-en musika darabil Asier Zabaletak lan honetan sinesmen erlijiosoei buruzko gogoeta egiteko. Dantzaren plazer fisiko eta estetikoaz haratago, dantza gogoetarako tresna moduan darabil Ertza konpainiak.

Harkaitz Canok hitzen bidez adierazitako kezkei ematen die segida Asier Zabaletak dantzaren bidez: “Jainkoa gure arduretatik ihes egiteko asmakizun bat al da? Edo askatasunari diogun izua arintzeko adoptatzen dugun modua da?”

ACT OF GOD, Ertza

Argazkia: Gorka Bravo CC-BY-SA

Lau dantzarik gorpuzten eta dantzatzen dute Act of God: Eneko Gil, Lorentxa Iturralde, Noemi Viana eta Asier Zabaleta berak. Ander Lipus-en laguntza izan dute dramaturgian, eta Harkaitz Canok idatzi ditu testuak.

Ertza: Act of God
2013ko azaroak 15, ostirala, 20:30ean
Eibar, Coliseo antzokia
Sarrera: 8 € (internet bidez erosteko hemen)

Arrateko dantzak Iruñean leku eginez

Iruñeko Duguna taldeko lagunek, Aldapako San Ferminen ezpata-dantza plazaratu zutela bosgarren urtea betetzen zela eta, gurekin batera ospatu nahi izan zuten seinalatutako asteburuan bertara dantzara gonbidatuaz. Bigarrenez irailean Arrate egunez egin beharreko lanak eskaintzeko aukera izan genuen Nafarroako hiriburuan.

Larunbat bazkalostean, Iruñera iristeaz batera, euriak jaso gintuen, gogotsu. Eguraldiak onera egingo zuelako esperantzarekin eta ordutegiarekin genuen marjina tarteko aurreikusitakoarekin aurrera jarraitzea erabaki genuen. Dugunakoek Arrotxapean erabiltzen duten eskolapioen eskolan batu eta beharrezko agindu eta argibideak eman eta gero segituan ginen erropa zuriak janzten; ostegunean Donostian Gipuzkoako urrezko dominaren ekitaldian erabili ostean, ez zuten lan makala hartu Arantzak eta Maikak erropak plantxatzen berriz luzitzeko eran izan gintezen!

Atertu ostean, eta kaleak lehortzen joan zitezen astia ematen zezan, ekitaldia ordu bete atzeratzea erabaki zen. Prest ginen seiak ingururako baina kaleak oraindik ere busti-busti eginda zeudenez, abarketak eskuan hartuta urreratu ginen Maiatzaren 2an Dugunak duen egoitzara. Kaleko oinetakoak lanerako abarketengatik aldatu eta, Oier Araolaza buru zela, zazpiak puntuan ekin genion kalejirari. Enrike Montero eta Ainara Ibañez txistuekin eta Iñaki Barua atabalarekin talde buru genituela lan berezia izan genuen Iruñeko alde zaharreko kaleeten tragoa eskuan zuela zebilen jende andanaren artean bidea zabaldu eta udaletxe plazara iristen. Ikusleak ala ikusgarriak, nork ote zuen harridura aurpegi haundiagoa ez dakigu!

2013-09-28_Irunea-ezpata-dantza_0311_IZ

Plazan ginela, ezpata-dantzarekin hasi orduko, erropen zuritasunak eta iriarena doinuak erakarrita segituan inguratu gintuzten iruindarrek. Arrateko ezpata-dantza lehenengo eta trokeo dantzak atzetik, betiko ahaleginak egin genituen saioa txukun joan zedin. Jendearen txaloek gure eginahalak gozotu ostean, erretiratu eta berriz oinetakoak aldatu aurretik, familia argazkia egin genuen udaletxe parean.

2013-09-28_Irunea-ezpata-dantza_0407_IZ2013-09-28_Irunea-ezpata-dantza_0530_IZ

Dutxa eta gazteenen atontze lan sakonen ostean, afaria zain genuen Dugunakoen egoitzan. Beraiek egin zituzten zerbitzari lanak eta giro ezin hobean joan zitzaigun afalordua. Gero gerokoak izan ziren alde zaharreko kaleetan eta berandu gabe Arrotxapeako eskolapioetan zain genuen hotel inprobisatura erretiratu ginen lotara.

Igande goizez, asteburuko eguraldi totelak nahikoa eutsi zion eta Aldapako San Ferminen ezpata-dantza ederraz gozatzeko parada izan genuen; jendez gainezka zeuden kaleetan barrena lehehengo eta udaletxe plazan ekitaldi buruan. Dantzak bukatuta, bazkari kontuak Iruñean bertan egin genituen, autobusa hartu eta berriz etxera bueltatu aurretik.

Bukatu aurretik, eskerrik asko eta zorionik beroenak Dugunako lagun taldeari zuen artean halako modu adeitsuan leku egitearren. Nahi duzuen arte!

[Hemen Iñaki Zugastik ateratako argazki gehiago]