Arrateko erromeriaren historia luzean oso gutxitan gertatuko zena gertatu da azken bi urteotan: festarik eta erromeriarik ez. Ezpata-dantza ez da falta izan baina. Gure maisu jakintsu Juan Antonio Urbeltzek esaten du ezpata-dantzak izurriteen aurkako konjuroak direla. Arrateko 2021eko ezpata-dantzari ere funtzio hori eman diogula pentsatu nahi dugu, 2020ko martxotik mundua hankaz gora jarri duen covid19ari aurre egiteko gure erritoa. 

Iaz, egun batzuk lehenago grabatutako ezpata-dantzaren bideoa sareratzearekin konformatu behar izan ginen; 2021ean irailaren 8an ezpata-dantza eliza barruan eta bi dantzarik eskaini dute, eta ondoren, irailaren 12an, igandean, kofradia egunez ezpata-dantza osoa zelairatu da. Babes-neurriak hartuta eta festa testuingururik gabe, inoiz ezpata-dantzak izurriteen aurka erabili badira, oraingoan ere jokatuko al zuen funtzio hori.

Arrateko zelaiko bai floridadea

Kantuek Arrateko naturaren edertasunaz hitz egiten badigute ere, irailaren 8an bertan batzen garen jendetza, kotxe, autobus, txosna, oholtza, postu eta abarrekin paisajeaz gozatzeko aukera handirik ez da izaten. Aurten baina nahi beste gozatu zitekeen Arrateko floridadeaz, zelaia eta inguruak berdez jantzita, baina jendez hutsik ageri baitziren. Gutxi batzuk eliza eta tabernetan erritoari fidel ageri ziren hala ere, eta haiek gozatu ahal izan dute Usartzako txistularien doinura dantza egin duten Kezkako bi ezpata-dantzarien lanaz. Jone Lahidalga eta Miren Hazas dantzatu dira ez-ohiko isiltasunean ageri zen parajean, baina ohiko egituran ospatu den mezan.

Kofradia egunean ezpata-dantza

Irailak 12 ditu, igandez, Arrateko Kofradiaren egunean kolonian jantzi eta dantzarako atondu garenean. Ez-ohiko gonbidatu gabe, Kezkako dantzarien parte hartzearekin osatu dugu ezpata-dantza. 40 dantzari, 38 zuri-gorriz jantzita eta bi laguntzaile zereginetan. Taldea prestatu eta argazkia egin digu Felipe Loiolak.

Oharra: Argazkien gainean klik eginda handian ikusteko aukera dago.

Goiko lerroan, ezkerretik eskumara: Oier Araolaza, Irune Saez, Maitane Fariñas, Igor Baroja, Ainhoa Larrañaga, Esther Kareaga, Sergio Agirregomezkorta, Harkaitz Urreta, Jone Amuategi, Maialen Araolaza, Olaiz Agirrebeña, Oihane Llorente, Amaia Rodriguez, Aiert Ibarbia, Uxue Gisasola, Unai Txurruka, Ane Montiel, Joseba Aranzabal eta Julene Usobiaga. Erdiko lerroan: Olaia Gabirondo, Ane Sarasketa, Jokin Hazas, Enrike Izagirre, Maite Gonzalez, Anartz Fernandez, Endika Arrillaga, Maider Altzibar, Aintzane Uriguen, Izar Araolaza, Egoitz Blanco eta Aresatz Usobiaga. Beherean, eserita: Roberto Altzerreka, Ander Garitagoitia, Luken Aranburu, Jone Saez, Josu Garate, Ane Muguruza, Jone Lahidalga, Eider Agirrebeña eta Miren Hazas.

Eliza barruko emanaldian bi dantzari, Ane Muguruza eta Ander Garitagoitia aritu dira ezpata txikiekin, baina haien bizkarrean ez da inor, ezpata luzeekin osatutako taldea kanpoan geratu behar izan baita. Korotik musika jartzen Usartza txistulari taldea.

Abel Iriondoren hutsunea

Elizaren atarian sorpresa. Abel Iriondoren familia bisitan da. 2006. urtean lehen aldiz Arraten dantzatu zuenetik urtero saiatzen zen bertan izaten Abel. Hainbat kontu partekatu ditugu familiarekin. Adibidez, behin baino gehiagotan gau osoan lanean aritu ondoren, goizeko lehen argiekin Arratera iritsi eta gainontzeko dantzariak iritsi bitartean, gaupaseroen kantu artean bazter batean lo kuluska egiten zuela Abelek. 12 aldiz dantzatutakoa zen Abel Iriondo Arraten eta bere faltan, familiak festa ezagutzera etorri izana poz handia izan da guretzat. Dena beharko da Abel Iriondok uzten digun hutsunea betetzeko.

Hasi dira jotzen Iriarena

Ekin diote txistulariek Arrateko Amaren dantzen emanaldiari. Usartza txistulari taldeko Enrike Montero, Iratxe JImenez, Jabier Zorrakin eta Iñaki Orbegozo hasi dira jotzen Iriarena eta ezpata-dantza zelairatzen hasi da.

Txosnarik ez dago eta ikusleak eserlekuetan probalekuaren aurrean antolatuta daude, beraz, zelaiari bestelako erabilera eman diogu ezpata-dantzaren lehen paseoan, baita arbolen artera sartu eta haietatik berriz irtenez.

Ezpaten zubi eta gurutzeen artetik pasa diren azkendariak ikusleen aurrean kokatu eta Gipuzkoako ezpata-dantza egiten hasi dira. Ane Muguruza, Jone Lahidalga, Jone Saez eta Ander Garitagoitia aritu dira ezpata txikiak dantzatzen txingo luzeko paseoaren ondoren. 

Zezenaren doinua entzun orduko taldea Josu Garatek eta Oihane Llorentek gidatutako bi sokatan antolatu eta sigi-sagan, zubi eta jira, haien zintzurraren inguruan kiribiltzen hasi da. Behin arrosa osatuta, haren gainera igo eta parrillan altxatu dituzten arte bi gidariak.   

Arrateko ezpata-dantzaren unea da, bi parrillen aurrean launa dantzarik egin dutena: Luken Aranburu, Ane Muguruza, Jone Saez eta Jone Lahidalga laukote batean Oihane Llorente parrilla gainetik begira dutela, eta Eider Agirrebeña, Igor Baroja, Miren Hazas eta Ander Garitagoitia bestean Josu Garatek gain hartzen dielarik.

Parrillak desegin, sigi-saga, jira eta zubi berriz, eta korrikaldiarekin eraiki dugu ganbaradun arkua, ezpatekin osatutako ohorezko pasabidea, bertatik pasa dira azkendariak. 

Trokeo-dantzen unea dator. Makila txikien zortzikoan Jone Lahidalga aritu da buruzagi. 

Makila handien dantzan Jone Saez-ek dantzatu du ezpata-dantza erritmoko buruzagi-zortzikoa.

Hirugarren kapitain zortzikoa, brokel-makilen jokoari bidea ematen diona Luken Aranburuk dantzatu du.

Arrateko Amaren Martxa

Estreinaldia azken unean etorri da. Arrateko amaren doinua martxa erritmora egokitu du Jose Migel Laskurainek eta ezpata-dantzaren bukaeran, taldearen azken zubi, gurutze eta joan etorriak egiteko baliatu dugu Usartzako txistulariek eskainitako interpretazio biziarekin. Juan Bautista Gisasolak orain ehun urte sortutako doinu ezagunari karakterez beteta airea eman dio Laskurainek eta hurrengo egunetan buruan sartuta geratu zaigu bai dantzari eta bai ikusleei.

Musikari, dantzari, lagun eta laguntzaile, antolatzaile, babesle eta erakundetako ordezkari, denok batera argazkia eginez bukatu ditugu Arrateko jai ez-ohiko hauek.

Kofre bat kofradiarentzat

Kantabria jatetxean ospatu dugu Arrateko dantzarien kofradiaren bazkaria eta bazkalosteko protokoloa. Enrike Izagirre idazkariak urteko akta irakurri du, eta urte latz honetan joan zaizkigun bi kide izan ditu gogoan: Elena Perez txistularia eta Abel Iriondo dantzaria. 

Hamar urtez Arraten dantzatu duten dantzariei aitortzaren txanda etorri da ondoren. Bost izan dira aurten: Eider Agirrebeña, Jone Lahidalga, Endika Arrillaga, Ander Garitagoitia eta Maialen Araolaza.

Eta Arrateko dantzarien zein Kezka dantza taldearen ibilbidean konstantziaz eta fideltasunez beti dantzan zein dantzariak laguntzen, beti sostengatzen eta bultzatzen izaten den Aresatz Usobiagari eskaini genion ohorezko kidearen domina. 

Arrateko Amaren Dantzarien Kofradia 2005ean abiatu zen, hamar urte lehenago, 1995ean Juan Antonio Urbeltzek proposatutakoa martxan jarriz. Dantzarien kofradiak bere agiriak eta oinarrizko tresnak gordetzeko eta garraiatzeko kofrea beharko zuela adierazi zigun Urbeltzek, horixe zela kofradia, kofrea zuen elkartea. 25 urte pasa dira ordutik eta 15 urte egin ditugu Arraten kofradiaren aktak idazten kutxarik gabe. Azkenean, Arantza Arrietaren dohaintza bati esker, 2021ean badugu kofrea, beraz… bagara Kofradia! 

Ikusi ondoko albumean 2021eko Arrateko Dantzen emanaldian Felipe Loiolak egindako argazki sorta zabalago bat:

• Arrateko Amaren Dantzak 2021 [Argazkiak]

Plazan dantzatzeko aukerarik ez, eta Coliseo antzokitik, sare bidez emitituz egin dugu 2021ko Eibarko Dantzari Eguna, ekainaren 10ean hain zuzen ere. Dantza eskolaren eta dantza taldearen urte zaila borobiltzeko emanaldia ez-ohiko baldintzetan beraz.

Zailtasunak zailtasun, taldeek bere onena emateko ahalegina egin zuten. Ikusle gehienak etxetik aritu ziren, baina eserlekuak ez ziren hutsik, beren txandaren zain zeuden dantzariek bete baizituzten eta etxetik begira ari zirenen txaloak entzuten ez baziren ere, antzokian bertan zirenek gogotik berotu zuten giroa.

Arrateko ezpata-dantzarekin ireki zuten jaialdia dantza eskolako ikasle nagusienek (2005-2006). Ondoren etorri ziren txikienak (2015-2016), kalejira, txulalai eta polkarekin. 2010ekoek Gipuzkoako zinta-dantza eskaini zuten, 2014koek San petrike eta zapatagin dantza eta 2011koek Sarian zunzun.

.

 Cortesko bals makila-dantza eta zinta-dantza egin zuten 2007-2008koek, Durangaldeko dantzari-dantza 2098-2009koek, eta helduen taldeak eskainitako Gipuzkoako uztai txikien dantzarekin borobildu zen emanaldia.

Abenduaren 31n, arratsaldeko 17:30ean, Untzaga plazan erromeria egingo dugu Jainaga eta Narbaizaren doinura. Aurretik, nahi duenak korrika egin dezake, 17:00etan hasiko den San Silbestre korrikaldiarekin.

San Silbestre

San Silbestre egunez, urtea kirola eginez bukatzeko ohitura zabaldua dago, eta aurten, Aixolan egiten zen korrikaldia Eibarko Klub Deportiboak Eibarko kaleetara ekarriko duela baliatuz, urtea dantzan bukatzeko proposamenakin gatoz. Korrika ala dantzan, edo orandik hobeto, korrika eta dantzan, urtea gorputza mugituz bukatzera goaz eta eibartar guztiei zabaltzen diegu proposamena.

• 

Abenduaren 17an ospatu da Donostian, Gipuzkoa Plazan, Diputazioaren jauregian, 2021eko Urrezko Dominaren ekitaldia. Donostiako Gurutze Gorriaren Ospitalak jaso du urrezko domina. Ikerfolken gidaritzapean eta 2003tik egiten den bezala ezpata-dantzak egin die harrera omenduei.

Gipuzkoako hainbat herri eta taldetako dantzariek osatutako ezpata-dantza izaten da hau. Aurten talde hauetako dantzariak izan dira: Arkaitz, Aurtzaka, Urki, Sahatsa, Argia, Itxaropena, Haritz eta Kezka dantza taldeetakoak; Elgoibarko Udalaren Txistulari Bandak jarri du musika eta Ikerfolk eta Dantzan elkarteek koordinatu dute.

Bi eskuko ezpatekin aritu dira Onintze Azpeitia, Naiara Ollo, Joseba Astarbe, Egoitz Irazabalbeitia, Irantzu Iribar, Mikel Legorburu, Aitor Sorazu, Alain Sorazu, Irati Aranguren, Imanol Arantzamendi, Asier Garmendia, Ane Fernandez, Ainhoa Sarasola, Ane Inurrieta, Helene Nater, Lierni Olano, Enrike Izagirre,  Izar Araolaza, Uxue Gisasola, Amaiur Aristi; Ezpata txikiekin aritu diren azkendariak: Nerea Unanue, Miren Hazas, Amaia Loiola eta Andoni Alonso; buruzagia Gari Otamendi; ezpata-dantzaren gidaria Josu Garate; Txistulariak: Andoni Urbieta, Itziar Goñi, Danel Legorburu, Ane Zuñiga eta Enara Gorostiza.

• Argazkiak: Ezpata-dantza 2021. Arg.: Alex Berasategi
• Historia: Ezpata-dantza Gipuzkoako urrezko dominaren ekitaldian

Hona orain arte Gipuzkoako urrezko domina jaso dutenen zerrenda:

1982 Jose Migel Barandiaran.

1983 Manuel Lekuona.

1985 Orfeon Donostiarra.

1987 Eibarko Armagin Eskola.

1991 Carlos Santamaria.

1994 Euskaltzaindia.

1998 Jorge Oteiza, Eduardo Chillida eta Juan Mari Arzak.

2003 Jose Maria Setien, Juan Zelaia eta Iñaki Gabilondo.

2005 Menchu Gal eta kooperatiben sortzaileak: Alfonso Gorroñogoitia, Jose María Ormaechea, Jose María Arizmendiarreta, Luis Usatorre eta Jesús Larrañaga 

2005 Xabier Arzalluz, Carlos Garaikoetxea, Jaime García Añoveros eta Pedro Luis Uriarte.

2006 Pedro Miguel Etxenike, Iciar Astiasaran eta Andoni Egaña.

2008 Mikel Laboa.

2009 60ko hamarkadako andereñoak.

2010 Angel Olaran misioilaria.

2013 Nestor Basterretxea (Urrezko plakak: Egin eta Euskaldunon Egunkaria).

2014 Benito Lertxundi (Urrezko plakak: Frankismoan Ordena Publikoaren Auzitegiaren bortizkeria jasan zuten emakumeak eta “Beroa” Gipuzkoako Harrera Familien Elkartea)

2015 Urrezko Plaka: 40ko, 50eko eta 60ko hamarkadetan Espainiar Estatuko herrietatik Gipuzkoara etorritakoei.

2015 Juan Antonio Urbeltz eta Marian Arregi

2016 Ramon Saizarbitoria

2017 Frankismoaren biktimak

2018 Jakin taldea: Joan Mari Torrealdai, Joseba Intxausti, Paulo Agirrebaltzategi eta Joxe Azurmendi

2019 Aspegi

2021 Donostiako Gurutze Gorriaren Ospitala

Koko-dantzetan ibiltzen ditugun baserri-bideak, hor dauden (eta egon diren) ermitak eta bertako bizi-lagunen historiak eta istorioak jasotzen ditu Ego Ibarra eta Eibartarren Ahotan-en “Eibarko ermitak historiaren lekuko” dokumentalak.

Tartean, Santa Kurutzi dagokion atalean, Mandiola Azpikoko Marixabelek Kezka dantza taldea zelako estiman daukan agertzen du. Han eta hemen dantzak ematea poz handia da, baina Santa Kurutz eta baserri-auzoetan bertako bizilagunekin soka-dantzan aritzea modukorik ez dago.

Bigarren urtez jarraian ez da Plazara Dantzara erromeriarik izango San Andres egunean. 2020ean festarik ez zen izan San Andres egunea eta 2021 honetan ere ez. Iaz atzera begiratzeko baliatu genuen, 1993ko Plazara Dantzarako argazkiak berrikusteko. Aurten erromeria beranduago bada ere, urtea bukatu aurretik, egiteko itxaropenik ez dugu galdu oraindik. Ea laster lortzen dugun ordezko data ezartzea.

Helmholtz 60 urteurrena

San Andres egunez kontzertu berezia izango da Coliseo antzokian. 60 urte betetzen dira Helmholtz organoak eraiki zituztela Eibarren, Errekatxuko taller batean (Ikusi …eta kitton argitaratutako erreportajea). Hammond organoen kopia fidel horrek Estatu Batuetako organo enpresa konstruktore famatuko nagusien harridura eragin zuen. 60 urte beranduago Jesus Mari Agirrek bizirik mantentzen du Helmholtz CV Churc organoaren ispiritua eta baita han-hemenka dauden organoak eurak ere, konponketa eta mantenu lan etengabean.  

Made In Eibar berezi honen urteurrena kontzertu bereziarekin ospatuko da aurten, Jesus Mari Agirrek berak eta Aitor Alberdik bultzatzen duten Projectors elkartearen ekimenez eta Eibarko Udalaren babesarekin. 1997tik urtero egiten da kontzertua, baina aurten 60. urteurrenarekin beste tamaina bat eman diote ekitaldiari. Musikari zerrenda bikaina iragartzen du kartelak: Olatz Salvador, Mursego, Zaloa Urain, Joseba B. Lenoir, Quico Puges, Iraide Ansorena, Elkano Browning Cream, Juan Luis Agirre, Julian Maeso eta Mikel Erentxun. Eta lehen partean Kezkako dantzariak arituko gara dantzan Quico Puges, Iraide Ansorena eta Juan Luis Agirre musikarien erritmora. 

Helmholtz kontzertua

• 2021ko azaroaren 30ean, 20:00etan
• Coliseo antzokia, Eibar.
• Sarrerak: 10€ txarteldegian edo Kutxabank.

Errebaleko plazan kontzertua eskaini du Usartza txistulari taldeak Santa Zezili ospatzeko eta bertan izan da Kezka dantza taldeko dantzari gazte talde bat kontzertuan zenbait dantza eskainiz. 

Usartza Txistulari Taldeko kideekin batera izan dira J. B. Gisasola Musika Eskolako txistu ikasleak, metal boskotea eta perkusioa, Jon Martinez abeslaria eta Kezka dantza taldea. Kezkako dantzariek agurra, Luzaideko martxa, hegi, ostalerrak, fandangoa, arin-arina eta kalejira dantzatu dituzte. 

Irekita dago Ikaskoli kanpaina, Gabonetako otarrak erosteko aukera Zuberoako ikastolak laguntzeko. Urteak daramatzagu Eibarko Klub Deportiboko Kezka dantza taldetik Xiberoko ikastolen kanpaina honetan parte hartzen eta aurten ere arituko gara. Bi berritasun izango ditu aurtengo kanpainak: eskaerak Ikaskoliren webgunean bertan egingo dira eta saskiak Eibarko Klub Deportiboan jasoko dira.  Azaroaren 28 arte egin daitezke eskaerak.

Saskiak: tokiko produktuak

Zuberoako ikastoletako guraso eta guraso ohiek ekoizten dituzten jakiekin osatzen dira saskiak. Produktore txikien ekoizpenak dira, baserritar, artzain eta ekoizleak, bertako produktuak (gaztaia, ahate gibela, eztia, gozogintza,…) lantzen dituztenak. Hiru saski mota erosi daitezke aurten:

• Ahüzki (40€): Xerriki patea (190g), Ahate gibel berrosatua (125g), Eztia (500g), Bixkotx poltsa artisanala (150g), Ardi gasna (550g)
• Irati (55€): Xerriki patea (190g),  Ahate gibel berrosatua (125g), Axoa: xahaki xehatua saltsan (640g), Ezti Olha eztia (500g. Edo hau faltako balitz Bortuko eztia), Bixkotx poltsa artisanala (150g), Ardi gasna (550g)
• Orhi (70€): Ahate gibela (200g), Bixkotx gatzatuak (80g), Lukainka idorra, azafrai erreximenta (250ml. Edo hau faltako balitz Bortuko eztia), gasna (1 kg)

Eskaera egiterakoan Eibar – Kezka dantza taldea hautatu behar da Eibarko Klub Deportiboan, Toribio Etxebarriako 16-1ean dugun egoitzan jasotzeko.

Zuberoako ikastolak

Euskara kinka larrian dago Zuberoan. Babes ofizialik gabe, etxeko transmisioa eteten ari da eta ikastolak euskararen txinparta bizi-arazten ahalegintzen dira. Bi ikastola daude Zuberoan, Alozekoa Basaburuan eta Eperra Pettarrean. Haien sostenguan laguntza handia eskaintzen du saskien kanpainak. Iaz 2200 saski saldu ziren eta horri esker covid19aren ondorioz ikastolei murriztu zitzaizkien diru-laguntzek eragindako arazo ekonomikoei aurre egin ahal izan zitzaien. 

• Ikaskoli, Eguberriko saskiak Xiberoko ikastolen alde

Pasa den urriaren 23an Trokeo-dantzak izeneko jaialdian izan gara Deban. Gure-Kai dantza taldeak antolatuta, Portugaleteko Elai Alai, Elgoibarko Haritz, Debako Gure-Kai eta Musika Eskolako dantzariak, eta Eibarko Kezka dantza taldeak izan gara oholtza gainean. Debako zumardian dagoen karpan oholtza ederra prestatu zuten Gure-Kaiko lagunek eta argi eta soinuz dotore jantzita, nork bere errepertorioko dantzak eskaintzeko aukera izan dugu.

Musika eta Dantza eskola bihurtutako Agirre jauregi dotorean aldatu ditugu erropak Kezkako dantzariok eta ez nola-nahiko gelan, Ispiluen Gela ikusgarrian baizik. Hor bertan egin digu argazkia Alex Berasategik.

Zumardian karpa ikuslez beteta zegoen ordurako. Ongi berotu eta jaialdia irekitzea egokitu zaigu eibartarroi eta Arrateko dantzak eskaini ditugu: Arrateko ezpata-dantza eta hiru trokeo-dantzak: makila txikiena, makila handiena eta brokel makilena.

Badatoz belaunaldi berriak dantza taldeetan gora eta udan Etxebarrian bezala, orain ere talde eraberrituarekin aurkeztu gara Deban. Ezpata luzeekin aritu dira Julene Andres, Irati Azpillikueta, Olatz Araolaza, Enara Magunazelaia, Ane Ajuriagerra, Eider Lasa, Ane Irusta, Amaia Basterrika, Maialen Saez, June Mallagaray, Enrike Izagirre, Julene Usobiaga, Ainhoa Larrañaga, Jone Amuategi, Irune Saez eta Maider Altzibar. Maisu-zahar edo ezpata-dantzaren gidari Unai Txurruka aritu da.Ezpata txikiekin aritu diren azkendariak: Ander Garitagoitia, Izar Araolaza, Uxue Gisasola eta Jone Lahidalga. Buruzagi: Oier Araolaza. Txistulariak: Amaia Baglietto, Ekhi Zugasti, Andoni Altzibar, Josu Agirre eta Roberto Altzerreka, eta atabalarekin Iñaki Barua.

Trokeo-dantzetan Jone Lahidalgak, Ander Garitagoitia eta Oier Araolazak egin dituzte buruzagi zortzikoak.

Ondoren Portugaleteko Elai Alai dantza taldeak hartu du oholtza. Dantzari-dantza, zinta-dantza eta jotak eskaini dituzte besteak beste.

Debako Musika eta Dantza Eskolako dantzariek Debako San Roke dantza eskaini dute.

Haritz eta Gure-Kai dantza taldea elkarrekin aritu dira, Kalez kale txistulari taldearen doinura, eta Gipuzkoako ezpata-dantza, brokel-dantza eta soka-dantzako zenbait pieza eskaini dituzte.

• Deba: Trokeo-dantzak jaialdia 2021 [Argazkiak] Alex Berasategi.

Gerra hizkera darabil zenbaitek pandemiaz aritzeko eta dantzak gudak bailiran kontatu izan dira batzuetan. Harrigarria, gudaren aurkako txertoa baitirudi dantzak. Plaza ukatuta, borroka zelaia izandako mendian bilatu dugu dantzarako aterpea, aire zabalaren babesean. 1936tik 1937rako sei hilabetez gerra-zelaia izan zen parajean, belarrak estaltzen dituen trintxera eta lubakien aztarnen gainean dantzatu dugu soka.

Sei mende lehenago ahaide nagusien arteko borroken testigu izan ziren parajeetan. Gerra hasi zenean leizarrez beteta eta gerra bukatu orduko leizarrez biluzik ageri ziren mendi eta zelaietan. 

Akondiako lehelengo gerra, agiriak diñuenez, 1390garren urtean izan zan. Gerrate haren ondorenez zabaldu zan “Akondiako kanta“, burrukan gertatu zana gogoratuz, Acundia lejar (…)ga lejarbaga hasten zana. Juan San Martin

Euskal Barrokensemble, Jantzari dokumentala eta mendi-buelta kulturalak osatu dute Eibarko Klub Deportiboko hiru batzordek (kultura, mendia eta dantza) elkarrekin antolatutako Udaberriko Euskal Jaiaren programa. Ohikoa formatoan ezin direnan gauzak antolatu ez-ohikoak probatu behar dira, eta horrela iritsi da honakoa. Kultura aire zabalean, mendi aldera eraman, eta beraz, kultura eta kirola, natura eta kultura batera ospatzeko aukera.

Jantzari parekideak

Dantza pandemikorako alokatu eta prestatu dugun Kezka-garajea dokumentalaren proiekzio-areto moduan egokitu dugu. Horma zuri majoa daukala aprobetxatuta, Dantzan Biharrianeko proiektorea eta emepebostekoen soinu-ekipoa jarri eta Udalak utzitako aulkiekin prest dago aretoa. Hori bai, argitasun gehiegi geneukan eta luzeroak iluntzen aritu gara azken orduan. 

Iurretako dantzariek hain berea eta hain maitea duten dantzari-dantzan emakumeen parte hartzea bideratzen hasteko egindako bidea erakusten du Jantzari dokumentalak. Olatz Plazaola eta Unai Esturo etorri zitzaizkigun aurkeztera eta bai prozesuak, bai dokumentalak eragin dizkien gogoetan eta sentipenak partekatzera. Dokumental ederra da, hunkigarria zenbait unetan, eta adi-adi ikusi dugu paret handian. Iurretarrak zoriondu eta testigantza hau jaso izana eskertzea baino ez zaigu geratzen, eta parekidetasunaren bidean oraindik egiteko dugun guztia aztertu, jakina!

Akondian dantzan 

Urkizun batu dira mendi-bueltan parte hartzeko izena-emanda zuten ibiltariak. Talde txikietan antolatuta joan dira abiatzen. Ibilbideko zenbait puntutan kultura ekitaldiak izan dituzten harrera eginez: bertsolariak Santa Kurutzen, trikitixa Usartzan eta dantza Akondian. Soka-dantza, aurreskua dantzatu dugu Akondian. 

Mendi-buelta ibiltarientzat utzita, txistulariak eta dantzariak zuzenean joan gara Arratetik Akondiaruntz. Haize ederrak eman digu ongi-etorria Akondia gainean. Eta giro ederrakin egin dugu entsegua eta ondoko saioa. Jose Antonio Roigek hegan jarri du kamera eta airetik ikusi ditu Akondia lexar baga eta bere lubakiak.

https://dantzan.eus/bideoak/aurreskua-akondian/embed

Ekhi Zugasti, Amaia Baglietto eta Josu Agirre aritu dira txistua eta danbolinarekin, eta Iraide Ansorenak aritu da atabalarekin. Andoni Altzibar eta Iñaki Barua etortzekoak ziren, baina azken orduan Akondiara etorri ezinda geratu dira. 

Jone Lahidalga eta Luken Aranburu aurresku eta atzesku lanetan aritu dira, Ane Muguruza eta Jone Saez zerbitzari, eta sokan izan dira dantzan Maider Altzibar, Uxue Gisasola, Irune Saez, Unai Txurruka, Jone Amuategi, Jokin Hazas, Oier Araolaza, Ainhoa Larrañaga eta Izar Araolaza. 

Lirio berdez jantzirik

Lau musikari daude Arrateko aldarean. Miren Zeberio, David Chupete, Enrike Solinis eta Pablo Martin Caminero dira. Euskal Barrokensemble. Barroko garaiko musika ekarri dute, jotzeko modu paregabeaz ekarri ere. Musika zoragarriz bete dira Arrateko elizaren barrunbeak. Ibiltariek atseden hartu dute belarriak gozatzearekin batera. 

Menditik antzokira, antzokitik plazara?

2021 urte pandemiko berezi honetan ez-ohiko moduak bilatu behar izan ditugu gure festak, eta kasu honetan Eibarko Euskal Jaia ospatzeko. Mendira jo dugu apirilean eta antzokian aritu gara maiatzean. Hurrengoa plazan.

• Udaberriko Euskal Jaia 2021 [argazkiak]